Toplumbilim Terimleri Sözlüğü - XML
Toplumbilim terimleri ile ilgili bilgileri burada bulabilirsiniz


IDTerimAçıklama
1abecesizKimi insanbilimcilere göre, okuma yazmayı oluşturmamış ya da okuma yazmadan yoksun topluluklara özgü nitelik.
2abecesizlik oranıBir toplumsal kümenin ya da bir toplumun okul çağındaki ve daha yukarı yaşlardaki nüfusu içinde okuma yazma bilmeyenlerin oranı.
3açlıkBir toplumda, bir toplumsal kümede nüfusun bir bölümünün yaşamda kalabilmek için gerekli olan ölçüde beslenememesi ve bu yüzden ölüme gitmesi olgusu.
4adaletBelli bir toplumda, belli bir tarihsel dönemde bir toplumsal olgunun adil sayılması yoluyla korunması tutumu.
5adalet ve adaletsizlikToplumsal olayların değişik aktöresel nitelikleri, bk. adalet, adaletsizlik.
6adaletsizlikBelli bir toplumda, belli bir tarihsel dönemde bir toplumsal olgunun haksız sayılarak kınanması tutumu.
7aileEvlilik ve kan bağına, başka deyişle karı-koca, ana-baba-çocuklar, kardeşler vb. arasındaki ilişkilere dayalı olan bir toplum çekirdeği.
8aile toplumbilimiToplumlarda, toplumsal kümelerde aile kurumunun toplum bütünü içindeki yeri ile oluşum, işleyiş ve değişimini düzenlilikleri içinde inceleyip açıklamayı amaçlayan toplumbilim kesimi.
9aktöreBir toplumda, bir toplumsal kümede belli bir tarihsel dönemde benimsenmekte olan ve nesnel toplumsal yasalarla belirlenen doğru ve yanlışa ilişkin davranış kuralları.
10aktöre ikiliğiBir toplumda ya da toplumsal kümede biri toplum ya da küme içi ilişkilerde, öbürü başka toplum ya da kümelerle ilişkilerde uygulanan iki ayrı tür aktörenin var olması.
11aktöre toplumbilimiToplumlardaki, toplumsal kümelerdeki aktöre ölçü ve kurallarının özellikleri ve toplum bütünü içindeki yeri ile oluşum, işleyiş ve değişimini düzenlilikleri içinde inceleyip açıklamayı amaçlayan toplumbilim kesimi.
12aktörelilikTopluluk yaşımını, insan davranışlarını düzenleyerek insanların birbirlerine ve topluma karşı ödevlerini belirleyen kurallar ve ölçülerin toplamı.
13aktöreselBireylerin ya da toplumsal kümelerin iyiyi kötüyü, haklıyı haksızı, ödev, onur vb. olguları değerlendirmesine ilişkin olan.
14aktöresel ülküAktöresel yetkinlik örneği sayılan bir ırada bulunduğu tasarlanan özelliklere, aktöresel niteliklere ve bunları gerçekleştiren davranışlara ilişkin anlayış.
15aktöresel yargıBireylerin, örgütlerin, halkların eylem ve davranışlarının aktöre açısından değerlerini dile getiren yargı.
16alan araştırmasıTürlü toplumsal olguların, örnekleme yoluyla seçilen somut örnekler üzerinde incelenmesi yöntemi.
17algıNesnel dünyanın başta görme örgeni olmak üzere insanın duyu örgenlerini etkilemesi ve böylece nesnelerin bilinçte yansıması.
18alışkanlıklarUzun süre içindeki yinelenmeler sonunda özdevimselleşen bilinçsiz ya da bilinçli davranışlar.
19alpa tapınmaÖlmüş alp kişilerin ruhlarına tapınma.
20altyapıTarihsel özdekçiliğe göre, toplumun ekonomik yapısını oluşturan ve insan bilincinden bağımsız olarak biçimlenen üretim ilişkilerinin tümü.
21amaç içeriğiBir toplumsal küme üyelerinin, o kümeye özgü eylemlerinin yöneldiği çıkar ve değerlerin toplamı.
22ana eğilimBir toplumsal kümenin ya da bir olgular yığınının temel, ortalama ya da ortaklaşa özelliği.
23anakentÇevresindeki bölgeye ve buradaki irili ufaklı kent topluluklarına ekonomik, uygulayımsal, ekinsel bakımlardan egemen durumda olan başlıca büyük kentlerden her birine verilen ad.
24anamal1. Klasik ekonomiye göre, zenginliklerin yaratılmasında, ekonomik işlerin görülmesinde kullanılan ve bir üretim birimi ya da işletme için zorunlu olan özdeksel nesneler. 2-Marksçı ekonomiye göre, ücretli işçi çalıştırmanın ve böylece artık değeri almanın
25anamalcılıkÜretim araçlarının anamalcı sınıf üyelerinin iyeliği altında olduğu toplumsal düzen.
26anasanlılıkDoğan çocuğa anasının ya da ana soyundan başka yakınların adının verildiği evlilik düzeni.
27anasızlıkÇocuğun hiç anne bilmemesi, bebeklik yıllarında aylarca anneden uzak kalması ya da annesinin yerini bir başka kadının aldığını görmesi durumları.
28anasoylulukSoyun, kalıtın, toplumsal yerin yalnızca ya da öncelikle ana yanından belirlendiği aile düzeni.
29anayerlilikKocanın evlendikten sonra, daha önce yaşadığı yerde değil, karısının ailesinin yaşamakta olduğu yerde yerleşmesine dayalı evlilik düzeni.
30anlakİnsanın yaşadığı deneylerden soyutlama ve öğrenme yoluyla yeni durumlara uyma yeteneği.

* Görseller ve İçerik tekif hakkına sahip olabilir