Uzay Terimleri Sözlüğü | Netdata

ID	Terim	Açıklama
1	Aberasyon	Sapınç. Işığın sonlu hıza sahip olması ve Yer'in dönme ve yörünge hareketleri nedeniyle yıldızların konumlarındaki görünür değişim.
2	Açık küme	Galaktik küme. Belli bir şekilleri olmayan ve genelde galaktik düzlemde bulununan yıldız kümeleri.
3	Açıklık	Teleskop, fotoğraf makinesi gibi optik araçlarda, ışığı toplayan ayna veya merceğin çapı.
4	Açıklık oranı	Optik araçlarda odak uzaklığının açıklığa oranı.
5	Açısal çap	Bir gökcisminin, gerçek çapının uçlarını, gözlemciye birleştiren doğrular arasındaki açı.
6	Açısal hız	Dönen yada gökyüzünde hareket eden bir cismin açısal konumundaki değişim miktarı.
7	Açısal momentum	Bir eksen çevresinde dönen cismin birim zamanda eylemsizlik momenti ile bu cismin dönme açısal hızının çarpımı.
8	Açısal uzaklık	Bakınız açısal çap
9	Akan yıldız	Yer'in atmosferine girince sürtünmeden dolayı ısınarak akkor haline gelen ve ardında bir ışık çizgisi bırakarak geçen meteor.
10	Akı	Birim yüzeyden, birim zamanda geçen enerji miktarı.
11	Alan kanunu	İkinci kepler kanunu
12	Albedo	(aklık, aklık derecesi ) Bir cismin ışığı yansıtma gücü cismin yansıttığı ışınımın, aldığı ışınıma oranı.
13	Almanak	( gökgünlüğü ) Önemli gök cisimlerinin yer, uzaklık, parlaklık v.b. değerlerini, her yıl, bir yıl boyunca, hergüniçin veren kaynak kitap.
14	Alt geçiş	Gök cisimlerinin, meridyenden iki geçişinden ufuk yüksekliği düşük olanı.
15	Alt kavuşum	İç gezegenlerin ve Ay' ın, Güneş - Gezegen - Yer olmak üzere, aynı doğru üzerinde bulunma durumu.
16	Anakol	Yıldızların, sıcaklık - ışınım gücü grafiğinde oluşturduğu temel kol.
17	Artık yıl	Her dört yılda bir, 366 gün alınan yıl. Bu yılda Şubat ayı 29 çeker.
18	Asteroid kuşağı	Asteroitlerin çoğunun bulunduğu, Mars ile Jüpiter yörüngeleri arasındaki kuşak
19	Asteroit	Küçük gezegen.
20	Astronomik birim	Bakınız gök birimi.
21	Atmosfer	Bir gezegeni saran gaz katmanı veya bir yıldızın görünen üst katmanları.
22	Atmosferik kırılma	Yer atmosferinde yer yüzüne yaklaştıkça yoğunluğun artması nedeniyle gökcisimlerinden gelen ışığın kırılarak yön değiştirmesi. Atmosferik kırılma sonucu gökcisimleri daha büyük ufuk yüksekliğinde gözlenir.
23	Atmosferik kızarma	Atmosferden geçen, bir gökcismine ait ışığın mavi dalga boylarının daha fazla saçılması sonucu kalan kırmızı dalga boylu ışını nedeniyle gökcisminin daha kırmızı görünmesi.
24	Atmosferik soğurma	Atmosferden geçen ışığın maddeyle etkileşmesi sonucu zayıflaması.
25	Ay	Seçilen yıl tanımına göre, yılın 12 de biri
26	Aydınlatma gücü	Bakınız ışınım gücü
27	Ay takvimi	Ay' ın gökyüzünde görünen hareketine ve evrelerine göre düzenlenen takvim.
28	Ayakucu	(nadir) Çekül doğrultusunun gökküresini altta deldiği nokta.
29	Aynalı teleskop	Yansıtmalı teleskop Objektifi ayna olan teleskop.
30	Ayırma gücü	Bir teleskopun yakın yıldızları ayırma gücü, veya gökcisimlerinin ince detaylarını görme yeteneği.
31	Azimut	Bir gökcisminden geçen düşey daire ile gözlemcinin meridyen dairesi arasındaki açı. Ufuk düzleminde kuzey veya güney noktasından başlayarak saat yönünde ölçülür.
32	Başucu	( zenit ) Çekül doğrultusunun gökküresini üstte deldiği nokta.
33	Batmayan yıldız	Günlük hareketinde ufkun altına inmeyen yıldız.
34	Beyaz cüce	Giderek soğuyanküçük ve çok yoğun bir çökmüş yıldız.
35	Bolometrik parlaklık	Bir gökcisminin tüm dalgaboylarında kadir biriminde ölçülen parlaklığı.
36	Bolometrik ışınım gücü	Bakınız ışınım gücü.
37	Boylam	Bir küre üzerindeki herhangi bir noktanın, başlangıç dairesinden açısal uzaklığı. boylamın adı, seçilen temel düzleme göre değişir.
38	Bölge zamanı	Zaman bölgelerine ait ortalama zaman. Greenwich' in boylam çizgisi sıfır saat dilimine denk gelir. Türkiye Greewich' den 2 saat geri olan -2 saat çizgisindeki ortalama zamanı kullanır.
39	Bulgurlanma	Granülasyon Güneş' in fotosferinde konveksiyonun neden olduğu yapı.
40	Bulutsu	Yıldızlararası gaz ve tozdan oluşan bulut. Bulutsular, parlayan salma bulutsu, yıldız ışığı saçan yansıtıcı bulutsu ve kendisinden uzak yıldız veya bulutsuların ışığını engelleyen karanlık bulutsu olarak gözlenirler.
41	Burçlar	Bakınız Zodyak
42	Büyük daire	Bir kürenin merkezinden geçen düzlemle, bu kürenin arakesiti olan daire.
43	Chandrasekhar limiti	Bir beyazcüce yıldız için maksimum kütle ( 1,4 Güneş kütlesi ).
44	Çekim kuvveti	Bakınız kütlesel çekim.
45	Çevren	Ufuk düzlemi.
46	Çift yıldız	Birbiri çevresinde dolanan iki yıldız. Bilinen yıldızların yarısı kadarı bu tür ikili ya da daha fazla üyeli gruplar halindedir.
47	Değişen yıldız	Parlaklığı zamana bağlı olarak değişim gösteren yıldız.
48	Deklinasyon	Bakınız dik açıklık.
49	Dış gezegenler	Yörüngesi yer yörüngesinin dışında kalan gezegenler.( Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün, Plüto )
50	Diferansiyel dönme	Bir gökcisminin a) Yüzeyinde farklı enlemlerin, b) İçinde farklı katmanların farklı hızla dönmesi.
51	Dik açıklık	Deklinasyon Gökyüzünde bir noktanın gök ekvatorundan açısal uzaklığı.
52	Dikine hız	Çapsal hız bakınız radyal hız.
53	Doğmayan yıldız	Günlük hareketinde ufkun üstüne çıkmayan yıldız.
54	Doğu noktası	Güneş diskinin merkezinin 21 Mart ve 23 Eylül' de ufuktan doğduğu nokta.
55	Doğu uzanımı	Gökküresi üzerinde, Güneşin doğusundaki bir gezegenin Güneş' e olan açısal uzaklığı.
56	Dolanma	Bir cismin, bir nokta yada başka bir cisim çevresinde yaptığı yörünge hareketi.
57	Dolanma dönemi	Bir kez dolanma için gerekli zaman.
58	Dolunay	Uzanım açısının 180 derece olduğu Ay evresi. Görünen Ay yüzeyinin Güneş ışığıyla tamamen aydınlatıldığı evre.
59	Doopler etkisi	Işık kaynağı gözlemciye göre veya gözlemci kaynağa göre uzaklaşıyor yada yaklaşıyor ise kaynaktan gelen ışınımın dalgaboyu veya frekansındaki değişim. Bakınız kırmızıya kayma ve maviye kayma.
60	Dönence	Tropik. Güneş' in görünen hareketinde dikaçıklığın en büyük ve en küçük olduğu yerler. Güneş' in gün dönümü zamanlarında gökyüzünde bulunduğu yerler. Yaz dönencesi 21 Haziran' da, kış dönencesi 21 Aralık' ta olur.
61	Düğüm noktası	Yörünge hareketi yapan bir gökcismine ait yörüngenin ekliptiği veya yörünge merkezinden geçen ve bakış doğrultusuna dik olan düzlemi kestiği iki noktadan biri.
62	Düğümler çizgisi	İniş ve çıkış düğümlerini birleştiren doğru.
63	Dış kavuşum	Bir dış gezegenin ve Yer' in, Güneş' in iki yanında bir doğrultuya gelmesi. Gezegenin uzanım açısının 180 derece olması durumu.
64	Eğim açısı	Bir gökcismine ilişkin yörünge düzleminin, ekliptiğe yada bakış doğrultusuna dik düzleme yada belirlenmiş herhangi bir düzleme göre yaptığı açı.
65	Ekinoks	Bakınız ılım.
66	Ekliptik (tutulum) düzlemi	Güneş' in gökyüzünde yıllık görünür hareketinin oluşturduğu çember.
67	Ekvator (eşlek) düzlemi	Yer merkezinde dönme eksenine dik olan düzlemin Yer yuvarlağı ile arakesiti.
68	Elektromanyetik tayf	Tüm dalga boylarındaki elektromanyetik ışınımların oluşturduğu tayf.
69	Elongasyon	Bakınız uzanım açısı.
70	Enlem	Bir küre üzerinde bulunan herhangi bir noktanın temel düzlemden açısal uzaklığı. Seçilen küre ve temel düzleme göre değişik isimler alır. Örneğin Coğrafya enlemi, ekliptik enlem, Gökada enlemi v.b.
71	Eşlek	Ekvator.
72	Etkin sıcaklık	Bir ışık kaynağının birim yüzeyinden birim zamanda saldığı enerjiye eşit enerji salan bir karacismin sıcaklığı.