Yerbilim - XML


IDTerimAçıklama
301çökeltilmiş buzul taşlarBuzulların, erime bölgesinde bıraktıkları buzul taşları.
302çökme depremiYeraltındaki boşluklar üzerinde, örtünün dayanıklılığını yitirmesiyle oluşan deprem.
303çökükBirbirlerine kabaca koşut doğrultulu iki kırık arasında çökmüş bir kanat.
304çözülme ve donmaBasınçla çözülen buzdan oluşmuş suyun yeniden donması.
305çözümleyiciUcaylanmış ışık elde etmek için, kalsitten yapılan özel bir prizma. (Polarizasyon mikroskobunda bunlardan bir çift kullanılır. Işık kaynağından gelen ışığı ucaylandıran prizma (polarizör) dır. Bundan çıkıp ince kesitten geçen polarize ışığın durumunu incelemek için kullanılan ikincisine "analizör" denir. Polarizör ve analizörün asıl titreşim yüzeylerinin birbirlerine dik oldukları durumlarda, analizörden hiç ışık geçmez. Bu durumda nikoller çaprazdır.)
306çözünmeKayaçların, dış etkilerle kimyasal bileşiminin değişmesi olayı, ayrışma.
307çürüntüKömürlerin dokusunu yapan homojen, mikroskopik bileşenler.
308çürüntü kömürOdun kömürüne benzeyen bir çürüntü.
309dağ göçmesiSağlam ya da yeğnice ufalanmış ve temelleri ile bağlantısı azalmış kaya çıkıklarının, çoğu zaman molozlarla birlikte, kaygan bir katman, bir çatlak ya da bir kırık yüzeyinden aşağı doğru devimi.
310dağ kaymasıDağın bir parçasının, yerçekimi etkisiyle aşağıya doğru kayması.
311dağılmaKayaçların fiziksel etkilerle dağılması, parçalanması, ufalanması.
312dağoluşbk. dağoluşması.
313dağoluş çevrimiYer tarihindeki dağoluşlarıyle, yerteknesi, yapısal devim ve biçimsel evrenleri kapsayan çevrimsel süreler.
314dağoluş evresiBir dağoluş döneminin uzun süresi içinde, kısa süreli dağoluş devimi.
315dağoluş sonrası magmasal evreDağoluşun son evresinde ya da sonradan olan yanardağ etkinliği.
316dağoluşmasıYerkabuğunun belli bölümlerinin kıvrılması, kırılması ve yükselmesi ile dağları oluşturan olay.
317daldırma yağıOptik kırma derecesi bilinen özel sıvılar. (Bunlar genellikle kolay bozulmayan ve fiziksel özelliklerini yitirmeyen yağlar olup, mineral tanımlanmasında kullanılırlar.)
318dalga aşındırmasıDalganın, taşıdığı taş, parça ve kırıntıların, kıyılara çarpmasıyle yaptığı aşındırma.
319dalgacıklarBir kayacın katman yüzeyinde, su akıntıları ya da yel etkisiyle oluşmuş oldukça düzenli küçük kıvrımcıklar.
320dalma olayıDalma ile düzensiz dokunmalar yüzünden bir yapının oluşması.
321damar katmanDüzenli bir katman gibi, tortul kayaç tabakaları arasına sokulmuş kor kayaç yatağı.
322damar kayacıKayaçların gelişigüzel çatlak ve yarıklarını doldurmuş olan magmanın katılaşmasıyle oluşmuş magma kayacı.
323damarcıkMineral ya da madenle dolmuş küçük ince çatlak.
324damarlı gnays (arterit)Başkalaşmış kayaçların yapraklanma düzlemleri arasında, magmadan çıkan maddelerin içatımı ile oluşan bir gnays.
325damla taşıÇatlaklardan mağaraların tavanlarına ulaşan yeraltı sularının, kalsiyum karbon tuzunun çökeltilmesiyle oluşturdukları yukardan aşağıya doğru sarkan' damlataşları, (bk. dikit, sarkıt).
326damtaşıKillerin başkalaşımı ile olmuş, ilkel katmanlanma düzlemine göre herhangi bir açı ile özel olarak dilinebilen, yoğun, ince taneli bir kayaç (kayağa taşı).
327damtaşı dilinimiDamtaşlarının, yapraklar biçiminde katmanlanma ya da verev yönde ayrılma özelliği.
328daralmabk. büzülme.
329darlaşmaBir katman ya da katman takımının, kıvrılmadan önceki genişliğiyle, dağoluşu da etkileyen yan basınçlarla kıvrıldıktan sonraki genişliği arasında olan başkalık.
330daykbk. kesen damar.

* Görseller ve İçerik tekif hakkına sahip olabilir