| 1021 | yarımayak | (Mimarlık) Üzerinde yukardan aşağı yivler bulunan, duvara yarısı gömük gibi duran, ancak hiç bir taşıyıcı görevi bulunmayan bir çeşit süs öğesi gömme ayak. a. bk. gömme sütun. |
| 1022 | yarışma dışı | (Resim, Heykel, Mimarlık) Belli aralarla tekrarlanan sergilerde, önceden ödül aldığı için ödül dağıtımına sokulmayan (sanatçı ve yapıtı). |
| 1023 | yastıkbaşı | (Mimarlık) bk. üzengitaşı. |
| 1024 | yatak hücresi | (Mimarlık) Yatak odalarının bir köşesine karyolanın konması için yapılmış girintili bölüm. |
| 1025 | yatay kesit | (Mimarlık) Bir yapının kuşbakışı tasar çizimi. a. bk. dikey izdüşüm |
| 1026 | yazıt | Çevresi kabartma silmeli, içinde yazı olan taş. |
| 1027 | yazıtlık | (Mimarlık) Tavanlarda ya da kapı üstlerinde çevresi silmeler, kenarlıklar ya da kordonlar ile sınırlı çember, kare ya da dikdörgen yüzey. |
| 1028 | yengi takı | (Mimarlık) Büyük yengilerin anısı için dikilen, altından geçilecek biçimde, kemerli, taştan yapı. a. bk. tak. |
| 1029 | yeni gerçekçilik | (Resim) 1920 yıllarında Alman dışavurumculuk akımına karşı bir tepki olarak doğan ve eşyanın gerçeğini ışık-gölgeden yoksun keskin çizgilerle vermeyi amaç edinen resim anlayışı. a. bk. gerçekçilik, doğacılık. |
| 1030 | yeni izlenimcilik | (Resim) İzlenimcilerin içgüdüsel olarak yaptıkları güneş ışığının parçalanmasını bilimsel, yöntemli biçimde uygulayan, izlenimcilerin bozdukları yapısal kuruluşa yeniden önem veren, saf renkleri nokta nokta sürüp renk karışımını seyircinin gözünde oluşturmayı amaçlayan resim akımı. |
| 1031 | yeni klasikçilik | (Resim, Heykel, Mimarlık) 1920-30 yılları arasında betili resmi yeniden canlandırmak isteyen ve yalın çizgilerle açık-koyu değerler üzerine resmi kurmayı deneyen akım. Örn. Picasso'nun 1920-1930 yılları arasında yaptığı şişman kadın betileri gibi. a. bk. klasikçilik. |
| 1032 | yeni üslûp | (İçmimari) Almanya'da 1896-1910 yıllarında zevksiz ev eşyası ile fabrika ürünlerine karşı tepki olarak doğmuş, eşya yapımında özdeğin amaca uygun işlenmesine önem veren, süslemede eğri ve sarmal biçimleri kullanan endüstri, iç mimarlık ve resim üslûbu. |
| 1033 | yeniden kurma | (Mimarlık) Canlandırıma göre bir anıtın yeniden kurulması ya da maketinin yapılması. a. bk. canlandırım. |
| 1034 | yer durumu | (Mimarlık) Bir yapının üzerine oturduğu arazi biçimi. Bir yapının arazi üzerindeki konuş biçimi. |
| 1035 | yer katı | Toprak düzeyinde olan kat. |
| 1036 | yıldıztonoz | (Mimarlık) Geçgotik kiliselerde görülen yıldız biçimi parçalı tonoz. a. bk. beşiktonoz, haçtonoz. |
| 1037 | yiv | (Mimarlık) Bir yüzey üzerine oyulan ince oluk gibi yol. a. bk. silme. |
| 1038 | yoğrumlu sanatlar | (Resim, Heykel, Mimarlık) Üç boyutlu anlatımı olan resim, heykel ve mimarlık sanatları. |
| 1039 | yoğrumsal değer | Resim, heykel ve mimarlık yapıtlarında kullanılan gerecin işlenişiyle ilgili değerlere verilen ad. |
| 1040 | yumuşak vernik | (Resim) Oymabaskıda maden plağın üzerine sürülen, asitin etkileyemediği asfalt, balmumu, reçine ile donyağı ya da vazelin karışımı bir vernik çeşidi. a. bk. asitli kazı |
| 1041 | yuvak | (Mimarlık) Düz toprak damlı evlerin üstündeki killi toprağı sert bir katman haline getirmek için dam üzerinde yuvarlanan silindir biçimindeki ağır taş. Löktaşı ve loğ da denir. |
| 1042 | yuvarlak kemer | (Mimarlık) Yarım çember biçimindeki kemer. a. bk. eşeksırtı kemer, körkemer, ikizkemer, kemergözü, yüksek kemer, sivri kemer. |
| 1043 | yuvarlak tablo | (Resim) Çember biçimli kasnak üzerine gerilmiş beze yapılan yağlıboya resim. |
| 1044 | yuvarlak yapı | (Mimarlık) Çember biçimli bir tasar üzerine kurulmuş kubbeli yapı. |
| 1045 | yüksek gotik | (Mimarlık) Gotik mimarlığında iç ve dış yüzeylerin dantelalaştığı, kulelerin iyice incelip yükseldiği, anakapının zengince süslendiği ikinci dönem. |
| 1046 | yüksek kabartma | (Heykel) Betinin yüzeyden çokça yükseltilmiş olduğu kabartma çeşidi. a. bk. alçak kabartma, kabartma, tersoyma. |
| 1047 | yüksek kemer | (Mimarlık) Yarım çemberinin yüksekliği, genişliğinin yarısından büyük olan kemer. a. bk. eşeksırtı kemer, körkemer, ikiz-kemer, kemergözü, sivri kemer. |
| 1048 | yüksekbaskı | (Resim) Ağaçbaskı, linolyum gibi, yalnız basılacak bölümleri bırakılıp öbür yerleri çıkarılmış plaklarla yapılan baskı çeşidi. a. bk. derinbaskı, düzbaskı, linoloyma, ağaçbaskı. |
| 1049 | yüz | (Mimarlık) Bir yapının dışa bakan düşey yüzeylerinin tümü. Örn. önyüz, yanyüz, arkayüz gibi. |
| 1050 | yüzey kompozisyonu | (Resim) Resim yüzeyinin çizgi ve yüzey parçalarıyle düzenlenmesi yüzey düzeni. |