Halk Bilim - XML


IDTerimAçıklama
601temel dilbk. dil.
602temel düşünceDeğişik halkların özdeksel ve tinsel kültür ürünlerinde görülen benzerlikleri, insanlığın ruhsal ve düşünsel yapılarının temeldeki benzerliğine bağlayan görüş. krş. yayılım.
603temel kurbanıYeni yapılan konutun temel atımında kurban kesme, krş. konut kurbanı, ok kurbanı, insan kurban, koruyucu ruh.
604temel örnekbk. ilkörnek.
605temel yayılımHalk kütlelerinin yer değişimiyle ilgili olarak oluşan büyük ölçüdeki yayılım türü. bk. yayılım, göç yayılım. krş. ikincil yayılım, ödünç yayılım.
606tılsımlı baladKonusunu tılsımlı olaylardan alan balad türü. bk. balad, krş. büyülü balad.
607tinçözümsel kuramHalkbilim ürün ve olaylarını, cinsel organlarla, cinsel birleşmelerin birer simgesi olarak benimseyenlerin ileri sürdükleri kuram. bk. tinçözömsel okul.
608tinçözümsel okulHalk kültürünü oluşturan her tür halkbilim ürününü birer cinsel organ simgesi, halkbilim olaylarını ise birer birleşme oluşumu olarak benimseyen bilim adamlarının kurup yaşattıkları okul. bk. halk kültürü, halkbilim, tinçözümsel kuram.
609tinsel halkbilimHalkbilimin temelini oluşturan iki ana kültürden biri olan ve özdeksel kültürün dışında kalan tinsel nitelikteki kültürlerin tümü. bk. kültür, halk kültürü, özdeksel kültür, sözlü halkbilim, halkbilimsel görenek.
610tinsel kuramHalkbilim ürünlerinin kaynağını, insanın düş, imge ve dalgı (hülya) gibi tinsel oluşumlarıyla açıklayan kuram. bk. tinçözümsel okul.
611toplama yasasıAnlatılarda, olayların bir yiğit ya da başlıca bir nitelik çevresinde toplanmasına bakılarak oluşturulan bir halkbilim yasası.
612toplulukBirbirleriyle çok sıkı işbirliği kurarak ortak bir yaşam savaşı sürdüren, belli bir yerde ve bir arada oturan ailelerden oluşan birlik, bk. yerel bölük, köy topluluğu, krş. soy, sınıf, boy, oymak, akrabalık.
613toplumsal boyutHalkbilim olay ve ürünlerinin oluşumunu sağlayan etkenlerden toplumsal nitelikte olanlar, bk. tarihsel boyut, coğrafyasal boyut.
614toplumsal çevreBir toplumu oluşturan birey, aile ve öteki birimler arasında kurulmuş bulunan sağlıklı ve uyumlu ilişkiler düzeni. bk. çevre. krş. kültürel çevre, doğal çevre.
615toplumsal değerHalkın, yaratıcısı olduğu ya da benimsediği ürün ve olaylara verdiği toplumsal nitelikteki değer. bk. değer. krş. törensel değer, açık değer, kapalı değer.
616toplumsal dinUygulama ve törenleri din adamları dışındaki kişilerce yönetilen din. krş. şaman dini, bireysel din.
617toplumsal gelenekToplumlar arası yatay düzeyde oluşan gelenek, bk. halk geleneği.
618toplumsal halkbilimHalk kültürünün toplumsal yönlerini inceleyen bilim dalı. bk. halkbilim, krş. kalıtımsal gelenek.
619toplumsal incelemeKent ve halk kültürlerinin olgusal yönden incelenmesi, bk. karşılaştırma yöntemi.
620toplumsal insanbilimHalk kültürüyle ilkellerin, toplumsal kurumlarını tarihsel ve işlevsel bir yöntemle inceleyerek kimi sonuçlara varmaya çalışan bilim kolu. bk. insanbilim. krş. budunbilim, halkbilim.
621toplumsal örgeToplumsal yaşam sonunda, başka bir söyleyişle, insanın insanla, insanın hayvanla ya da insanın doğal çevreyle ilişkileri nedeniyle oluşan yasal ya da yasa dışı, kadın kız kaçırma karşılıksız aşk öç alma babayla oğlu arasındaki yabansı savaş bebeklerin şu
622toplumsal ruhbilimBir toplumu oluşturan bireylerin ruhbilimsel durumlarını inceleyen bilim dalı. bk. halk ruhbilimi, köylü ruhbilimi,
623toplumsal söylenAile, akraba, komşu, savaş, barış, Tanrı, melek, şeytan, öteki dünya ve daha birçok oluşumları içeren söylen türü. bk. söylen. krş. doğa söyleni, yaşam söyleni, işbilimsel söylen.
624toplumsal-ruhsal yöntemÖteki halkbilim okullarının kullandıkları yöntemler gibi tarihsel, coğrafyasal ya da ruhsal belgeler kullanmadan ve bu tanıklayıcı yönteme ters düşen bir tutumla inceleme konusu olan halkbilim olay ya da ürününü, toplumsal ve ruh bilimsel yönleriyle incel
625töreAktöresel niteliği belirgin geleneksel halk davranışlarının her biri. bk. gelenek, görenek, boşinanç. krş. moda.
626törensel değerHalkın törensel yönde yaratmış ya da benimsemiş olduğu ürün ve olaylara ilişkin nitelikler, bk. değer.
627törensel dilHalk törenleri sırasında kullanılan ve içlerinde birçok eskil öğelerin bulunduğu dil. krş. birörnek dil.
628tuz bakısıAteşe atılan tuzun oluşturduğu alevlere bakılarak yapılan bakı türü. bk. bakı.
629tümbireşimli dilİçinde, birçok sözcükten oluşan tek sözcüklü tümceler bulunan dil. bk. çokbireşimli dil, bireşimli dil. krş. soyut dil.
630tümlenimsel boşinanç boyutuBoşinançların bağlı bulundukları toplum ve çağlara uygun olarak değişmelerinin tümü. bk. boşinanç boyutları, krş. genel gelenek boyutu, genel görenek boyutu.

* Görseller ve İçerik tekif hakkına sahip olabilir