| 1 | Afazi | aphasia | Dil yeteneğinin kaybedilmesi. Konuşma ve duyma organlarından çok beyin hasarından kaynaklanır. |
| 2 | Akson | axon | Sinir telinin sinir hücresinden iletiyi dışarı taşıyan uzun kısmı. |
| 3 | ALS | Amiyotrofik Lateral Skleroz | ALS yani amiyotrofik lateral skleroz, ilerleyici bir sinir sistemi hastalığıdır. Hastalık motor sinirleri etkiler. Motor sinirler beyinden omuriliğe, oradan kaslara giderek hareketlerimizi düzenler. Bu hastalık motor sinirleri etkileyerek kas hareketlerine engel olur. Hastalığın ileri evrelerinde felç gelişir. Buna karşılık genellikle akli yetenekler etkilenmez. Hastalığın adının anlamı omurilikte kasları besleyen yan (lateral) taraftaki sinirlerin zarar görmesiyle kasların beslenememesi ve katılaşmasıdır. |
| 4 | Alt motor nöron | lower motor neuron | Omurilik ve beyin sapında başlayıp kas liflerinde sonlanan sinir hücreleri. Kayıpları kaslarda güçsüzlük, seyirme ve atrofi yani erimeye neden olur. |
| 5 | Alzheimer Hastalığı | Alzheimer's Disease | Zihni yetilerde ilerleyici bozulmayla seyreden beyin hastalığı. Yön duygusunda bozulma, hafıza kaybı, konuşma ve benzeri yeteneklerin azalması ile giderek artan bunama görülür. Kas güçsüzlüğü, felç, nöbet gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. |
| 6 | Anestezik | Anestezik | Ağrı hissini ortadan kaldıran ilaç veya madde. Ameliyat veya diğer cerrahi girişimleri gerçekleştirmek amacıyla uygulanır. Lokal anestezi bölgesel olarak uygulanan ve uyuşturma da denen, genel anestezi ise hasta uyutularak uygulanan tipidir. |
| 7 | Anestezist | anestezi uzmanı | Anestezi yani ilaçla ağrı hissini ortadan kaldırma işlemini uygulayan hekim |
| 8 | Antidepresan ilaç | antidepressant medicine | ALS hastalarında sıklıkla görülen depresyon yani psikolojik çöküntü durumunu tedavi etmekte kullanılan ilaçlar. |
| 9 | Apne | apnea | Nefesin geçici olarak durması. |
| 10 | Asfiksi | asphyxia | Akciğerlerden yeteri kadar oksijen yani hava alınamaması nedeniyle gelişen bilinç kaybı veya ölüm. Boğulmada olduğu gibi havanın akciğere ulaşamaması veya ilgili sinirlerin felç olması bu duruma neden olabilir. |
| 11 | Aspirasyon | aspiration | Soluk borusunun sıvı veya katı bir maddeyle tıkanması. Pnömoni yani zatürre denen enfeksiyona yol açabilir. |
| 12 | Atrofi | atrophy | Uzun süren kullanılmama nedeniyle kas kitlesinin kaybı, kas erimesi. ALS hastalığında ileri dönemde ortaya çıkan bir durumdur. |
| 13 | Babinski yanıtı | Babinski response | Ayak tabanı batıcı olmayan sivri bir cisimle çizildiğinde başparmağın refleks olarak ayağın üst yüzüne, diğer parmakların ise tabana doğru bükülmesi. Normal olarak 2 yaşından sonra kaybolur, var olması ise omurilik ve beyinle bağlantılı sinir yolunda hasar olduğuna işaret eder. |
| 14 | BiPAP | BiPAP | Solunuma yardımcı olan bir çeşit yapay solunum aygıtı. Henüz ventilatöre ihtiyaç göstermeyen ALS hastalarında özellikle de solunumun daha zorlaştığı gece kullanımı için uygundur. Küçük bir maske veya burun 'yastıkları' ile kullanılır. |
| 15 | Bulbar | Bulbar | Beynin medulla oblongata veya soğanilik de denilen en arka bölümü ile ilgili.Bulbar ALS'de yüz kasları, konuşma ve yutma da etkilenir. |
| 16 | Bulbar kaslar | Bulbar muscles | Konuşma, yutma ve çiğnemeyi sağlayan kaslar. |
| 17 | Charcot Jean M. | Charcot Jean M. | 1825-93 yılları arasında yaşamış, histeri, hipnoz ve skleroz konularında çalışmış ünlü Fransız nörolog. ALS'yi ayrı bir hastalık olarak ilk tanımlayan kişidir. |
| 18 | CT veya CAT Tarama | CT or CAT scan | Computerized Axial Tomography (Kompüterize Aksiyal Tomografi). Beynin görüntülerini alıp bilgisayara aktaran bir tür röntgen yöntemi. İşlem öncesinde hastanın damarına boyayıcı bir madde zerki ile hastalıklı dokular daha belirgin hale getirilebilir. |
| 19 | Dendrit | Dendrit | Sinir hücresinin iletiyi alan kısmı. Bir sinir hücresinde pek çok dendrit olabilir. |
| 20 | Diyafram | diaphragm | Akciğerlerin altında bulunan ve nefesi kontrol eden büyük kas. |
| 21 | Diyetisyen | dietician | Beslenme uzmanı. |
| 22 | Dizartri | dysarthria | Konuşma kaslarının güçsüzlüğü ya da sinir iletisinde aksama nedeniyle konuşmada güçlük çekilmesi. |
| 23 | Disfaji | dysphagia | Yutma zorluğu. |
| 24 | Disfazi | dysphasia | Dil yeteneğinin kaybı. Doğru kelimeleri bulamama, akla gelen kelimeleri söyleyememe veya sözcükleri anlayamama şeklinde görülebilir. |
| 25 | Düşük ayak | foot drop | Bacaklardaki kasların zafiyet veya felci nedeniyle ayak tabanının aşağı doğru bükülmesi. |
| 26 | EEG | Elektroensefalogram | Kafatası üzerine konan elektrotlar aracılığıyla beynin elektriksel faaliyetinin ölçülmesi. Epilepsi yani sara, koma veya beyin ölümünün belirlenmesi amacıyla kullanılır. |
| 27 | EMG | Elektromiyografi | Kasların içine yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla kasların ve sinir liflerinin elektriksel faaliyetinin ölçülmesi. İşlem sırasında acı hissedilebilir. Motor nöron hasarının şekli ve şiddeti konusunda teşhise yardımcıdır. ALS için belirleyici teşhis yöntemlerinden biridir. Daha fazla bilgi için bakınız: http://www.medicinenet.com |
| 28 | Endotrakeal tüp | endotracheal tube | Hastanın burun veya ağzından yerleştirilen yapay havayolu tüpü. Soluk borusunu geçerek nefes alınmasına yardımcı olur. Bu işlem sırasında hasta konuşamaz. |
| 29 | Epidemiyoloji | Epidemiology | Belli bir hastalığın dağılımını ve ortaya çıkmasında nelerin etkili olduğunu inceleyen bilim dalı. |
| 30 | Etyoloji | etiology | Belli bir hastalığın nedeni. |