| 61 | anlak yapısı biçesi (Guilford) | Anlağı, "İşlem, ürün ve içerik"ten oluşmuş üçboyutlu bir olgu olarak anlayan ve sözü geçen boyutların ayrıldığı alt öğelerle 120 gözenin simgelendiği bir özel etkenler bileşimi olarak kavramlaştıran çizge. bk. örnekçe. |
| 62 | anlama | Bir kavramın öğelerini birleştirerek anlamlı bir bütün oluşturma ya da bir simge, söz ya da anlatımın anlamını kavrama. |
| 63 | anlamlılık | Gözlemle elde edilmiş bir ölçümün, ilgili işlemler yoluyla sınamadan geçirildiğinde, rastlantıya bağlanamayacak bir değer verme ya da anlamlı olma durumu, bk. anlamlılık sınaması. |
| 64 | anlamlılık düzeyi | Bir gözlemsel ölçümün, anlam taşıma değeri ya da salt rastlantıya bağlı olarak alacağı bir değerden uzaklık ölçüsü. |
| 65 | anlamlılık ölçümü | Bir ölçüm sonucunun ya da bir katsayının, çeşitli düzeylerde anlamlı sayılabilmesi için aşması gereken ya da anlamlı olduğu olasılık düzeyini gösteren değer. |
| 66 | anlamlılık sınaması | Sayımbilimde gözlem sonucu bulunmuş bir değerin olasılık dağılımlarının, ilgili değerleriyle karşılaştırılarak rastlantıya bağlanıp bağlanamayacağını sınama işlemi. |
| 67 | anlamsal çelmece | Dilin yapısından ya da değişik dil düzeyindeki sözcük ya da terimlerin bağlaşmasından doğan, iki çelişik önermenin birlikte doğrulanma durumu, bk. çelişme. |
| 68 | anlamsız bağıntı | Değişkenler arasında gözlenmiş olan ve tam bağıntı durumunu dile getiren değerden anlamlı ölçüde uzak düşen bağıntı. |
| 69 | anlamsız doğruluk değeri | Çağdaş mantıkta bir nesne ya da özelliğin başka bir dil düzeyinden yüklem alması durumunda beliren ve "doğru" ya da "yanlışın dışında kalan doğruluk değeri. |
| 70 | anlamsız yanıt | Belli bir seçenek içinde yer alacak,açıklıktan yoksun olan ve anlam verilemediği için bilgi niteliği taşımayan yanıt. |
| 71 | anlamsızlık | Anlamlılık sınamasından geçirilmiş bir ölçümün, sayıltılı değer sınırını aşamayarak salt rastlantıya bağlanabilir olması. |
| 72 | anlaşma | Benzer yaklaşımlar içeren tutum ya da görüş birliği. |
| 73 | anlaşma katsayısı | Sıralayıcı ölçekle elde edilmiş ölçümler arasindaki uyuşma düzeyini gösteren sayısal değer. |
| 74 | anlaşmazlık | Karşıt yaklaşımlardan kaynaklanan köklü tutum ya da görüş ayrılığı. |
| 75 | anlatımlı ölçek | Sınarları yanıtlayıcı kişilerce onaylanıp yadsınacak olumlu ya da olumsuz anlatımlardan oluşan ölçek. |
| 76 | anlayış | Ansal işlemlerin kendine özgü biçimlenişinden oluşmuş ve yargısal değerlendirmelerin temelinde yatan ansal bütünlük ya da kavramsal çatı. |
| 77 | ansal | An etkinliğinin ürünü olan kavramsal işlevlere ilişkin. |
| 78 | ansıtaç | Bir görüşme sırasında beliren durumları saptamak ve ilerde anımsamayı sağlamak üzere tutulan yazım. |
| 79 | ansıtma | Bir görüşmede belli soruların olanaklı yanıt seçeneklerinin görüşmeci tarafından yüksek sesle okunması. |
| 80 | apaçık içerik | Bir anlatım ya da yanıtın içerdiği açık ve dış anlam. |
| 81 | aracı değişken | İki değişken arasında bir ilişkinin kurulmasında ya da bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkilerinin belirmesinde aracılık eden değişken, bk. geliştirme. |
| 82 | araç | Bilgi üretmek üzere seçilen yordamların öngördüğü işlemleri yerine getirmeye yarayan kullanak ya da olanak. |
| 83 | arakestirim | İki ucu belli çoğa değerleri dizisine dayanarak bir ara değeri kestiren ölçüm ya da çoğa uzancası. bk. uzanca. |
| 84 | aralıklı dizi | İncelenen değişkene ilişkin gözlem sıklıklarını değer aralıkları ya da kümelenmiş değerlere göre veren sıklık dizisi, bk. dizi, kümelenmiş sıklık dağılımı. |
| 85 | aralıklı ölçek | Nesne ya da özellikleri sıraya dizmekle kalmamayıp bunlar arasındaki kesin uzaklığı da gösterme olanağı veren ve ölçüm boyutunun tüm ardıl değerleri arasında eşit uzaklık bulunan ölçek. bk. adlayıcı ölçek, boyut, oransal ölçek, ölçüm düzeyleri, sıralayıcı ölçek. |
| 86 | aralıksız dizi | İncelenen değişkene ilişkin gözlem sıklıklarını tek tek değerler ya da seçeneklere göre veren sıklık dizisi, bk. dizi, kümelenmemiş sıklık dağılımı. |
| 87 | arantı | Bir alan araştırmasında görüşmeci olarak kullanılacak kişilerle, soru sorulacak kişilerde bulunması gereken ya da aranan özellikler. |
| 88 | araştırma | Belli yöntem ve yordamlara başvurarak, bir tasarı uyarınca bilimsel bilgi üretme işlemi, bk. bilgi. |
| 89 | araştırma aşamaları | Bir alan araştırmasında izlenen varsayım, tasarımlama, açıklama, örnekleme, gözlem aracını taslaklarına, oluşturma, öndeneme, gözlemci takımı yetiştirme, uygulama, denetleme, sınama, niceleme, işleme, çözümleme, yazımlama gibi belli başlı,süreçler. |
| 90 | araştırma evreni | Bir araştırmada bilgi sağlamak üzere başvurulan ve üzerinde gözlem yapılacak olan birey ya da gözlem birimlerinin tümü. bk. evren. |