Türkçe Deyimler - XML


IDDeyimAnlamı
1351 aklı kalmakbeğendiği bir şeyi düşünmekten kendini alamamak.
1352 aklı karışmakne yapacağını bilememek, şaşırmak, bocalamak.
1353 aklı kesmek1) anlamak, idrak etmek 2) bir şeyin olabileceğine inanmak. Örn: “Ağzımı aradı, rahat mıydım, burada okuyacağımı aklım kesmiş miydi?” -A. Kutlu.
1354 aklı kesmemek1) anlayamamak, idrak edememek 2) sonucu tahmin edememek.
1355 aklı sonradan gelmek1) verdiği kararın yanlış olduğunu anlayıp vazgeçmek 2) bir şeyi sonradan hatırlayarak yapmak.
1356 aklı yatmakanlamaya başlamak, olacağına inanmak. Örn: “Söylediklerimin doğru olabileceğine aklı yatmaya başladı.” -A. Ümit.
1357 aklı zıvanadan çıkmakdelirmek, aklını oynatmak.
1358 aklıma gelen başıma geldi“olmasından korktuğum şey oldu” anlamında kullanılan bir söz.
1359 aklın süzgecinden geçirmeketraflıca düşünmek, çok iyi muhakeme etmek. Örn: “Aklın olmadıktan sonra istediğin denli deneylerden geç. O deneyleri aklın süzgecinden geçirmedikten sonra.” -M. İzgü.
1360 aklına bir şey gelmekhatırlamak.
1361 aklına düşmek1) hatırlamak. Örn: “Kırmızı gül goncasına kavuştu / Sılada sevdiğim aklıma düştü” -Halk türküsü. 2) kafasında bir düşünce doğmak.
1362 aklına esmekdaha önce düşünmemiş olduğu şeyi birden yapmaya karar vermek. Örn: “O da, aklına ne eserse işleyen biri.” -N. F. Kısakürek.
1363 aklına gelmek1) hatırlamak, anımsamak. Örn: “Kız kaybolduktan sonra aklına geldi babası olduğu.” -A. Ümit. 2) bir şeyi yapmayı düşünmek, tasarlamak. Örn: “Bu düşünce aklına gelince delikanlı hemen söze başladı.” -N. Hikmet.
1364 aklına getirmek1) hatırlatmak 2) olabileceğini düşünmek. Örn: “Ve birdenbire o kendini, şimdiye kadar gelmediği, böyle olacağını aklına bile getirmediği bir yerde buldu.” -N. Hikmet.
1365 aklına sığdırmakbir şeyin olabileceğine inanmak, aklı almak.
1366 aklına sığmamak1) anlayamamak, kavrayamamak 2) olabileceğine inanmamak.
1367 aklına takmaksürekli olarak bir şeyi düşünmek, bir düşünceye saplanıp kalmak. Örn: “Tartışma, grevin nereden çıktığını aklına takanlar yüzünden büyüyüp genişledi.” -N. Uygur.
1368 aklına turp sıkayım tkz. aklına şaşayım. Örn: “Bu soğukta vapurun burasında oturmayı akıl edenin aklına turp sıkayım.” -S. F. Abasıyanık.
1369 aklına uymakbaşka birinin düşüncesine göre iş yapmak, davranmak. Örn: “Zaten bizim Hacer'in aklına uydum da geldim.” -N. Hikmet.
1370 aklına yatmakdoğru olduğunu kabul etmek. Örn: “Söyledikleri aklıma yattı, eli ayağı düzgün, iyi bir Türk kızı bulup evlenebilir, geç de olsa çoluk çocuğa karışabilirdim.” -A. Ümit.
1371 aklına yelken etmekdüşüncesizce davranmak veya aklına geleni hemen yapmak.
1372 aklında kalmak1) hatırlamak. Örn: “Aklımda kaldığına göre, Raşit çocukla aramızda ancak iki üç aylık bir fark var.” -R. N. Güntekin. 2) unutamamak.
1373 aklından çıkarmamaksürekli hatırlamak, unutmamak. Örn: “Ben senin yengenim, amcanın karısıyım, bunu sakın aklından çıkarma!” -P. Safa.
1374 aklından çıkmakunutmak.
1375 aklından geçirmekbir şeyi yapmayı düşünmek, tasarlamak. Örn: “Aklından geçirdiği gerçekmiş gibi telaşlanmıştı.” -N. Cumalı.
1376 aklından zoru olmakakla sığmayacak işler yapmak.
1377 aklını (bir şeyle) bozmakbir şey üzerine çok düşerek hep onunla uğraşıp durmak.
1378 aklını başına almak (toplamak, devşirmek)akılsızca davranışlarda bulunmaktan kendini kurtarmak. Örn: “Burası Ankara değil, aklını başına al, uslu otur.” -R. H. Karay.
1379 aklını başka yere vermekkonuşulan konudan başka bir şey düşünür olmak.
1380 aklını devşirmekaklı başına gelmek.

* Görseller ve İçerik tekif hakkına sahip olabilir