5401 | tavuklar | (Galli), (Lat. gallus = horoz) Omurgalı hayvanlardan kuşlar (Aves) sınıfının tavuksular (Galliformes) takımının bir alt-takımı. Orta büyüklükte, kısa kanatlı, yerde yaşayan kuşlardır. Ayakları koşmaya ve eşelemeye elverişlidir. Taşlıkları vardır. Sülüngiller (Phasianidae), ormantavuğugiller (Tetraonidae), iri-ayaklıgiller (Megapodiidae), ağaç-tavuğugiller (Cracidae) gibi familyaları vardır. |
5402 | tavuksular | (Galliformes, anlamdaş. Gallinacei), (Lat. gallus=horoz, Lat. formis=biçim, Lat. gallinaceus=tavuğa benzer) Omurgalı hayvanlardan kuşlar (Aves) sınıfının karinalılar (Carinatae) bölümüne giren bir takımı. Tavuklar (Galli) ve tepelitavuklar (Opisthocomi) gibi alt-takımları vardır. |
5403 | tavus kuşu | (Pavo cristatus) Tavuksular (Galliformes) takımının sülüngiller (Phasianidae) familyasından bir kuş türü. Uzunluğu 110-125 cm. Hindistanda ve Seylânda yaşar. |
5404 | tayassu | (Tayassu pecari) Çift-parmaklılar (Artiodactyla) takımının pekarigiller (Tayassuidae) familyasından bir memeli türü. Uzunluğu 105 cm. Rengi kara olup çenesi beyazımsıdır. Amerikada yaşar. |
5405 | Tayassuidae | bk. pekarigiller |
5406 | tazı | (Canis familiaris grajus hibernicus) Ev köpeğinin bir ırkıdır. Avcılar kullanır. |
5407 | Tectospondyli | bk. örtülü-omurlular |
5408 | Teiidae | bk. teyugiller |
5409 | tek çekirdekli | (karşılık: mononükleer, monoenergid), (Yun. monos = bir, Lat. nucleus = çekirdek, Yun.energos = faal)): Bir çekirdeği olan. |
5410 | tek delikliler | (Monotremata), (Yun. monos = tek, Yun.trema = delik) Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfnın hem bir alt-sınıfı, hem de bu alt-sınıfın aynı adı yaşayan tek takımı. En ilkel yapılı memeliler olup sürüngenlerin yumurtalarına benzeyen yumurtalar yumurtlarlar. Yavrular, bütün memeliler gibi, süt emerek gelişirler. Karıncayiyengiller (Echidnidae) ve gagalı-memeligiller (Ornithorhynchidae) olmak üzere bütün türleri Avustralyada yaşayan 2 familyası vardır. |
5411 | tek sıralı epitelyum | Gözelerinin tek sıra meydana gelirdiği bir tip örtü dokusu olup omurgasız hayvanların dış yüzeyi ile hayvanların iç yüzeyinin bütün boşluklarını örter. |
5412 | tek-akciğerliler | (Monopneumona), (Yun. monos = bir, Yun.pneuma = hava): Omurgalı hayvanlardan balıklar (Pisces) sınıfnın akciğerli-balıklar (Dipnoi) takımına giren bir alt-takımı. Vücutları büyük ve yuvarlak pullarla örtülüdür. Boynuz-dişligiller (Ceratodidae) familyasını içine alır. |
5413 | tek-hörgüçlü deve | anlamdaş. hecin devesi, Camelus dromedarius) Çift-parmaklılar (Artiodactyla) takımının devegiller (Camelidae) familyasından bir memeli türü. Uzunluğu 3, yüksekliği 2 m kadardır. Sırtında, besin depo etmeye yarayan bir hörgücü vardır. Çöl yaşayına iyi uymuştur. Vücudunda depo ettiği su ile günlerce susuz olarak çölde gider. Batı Asya, Hindistan ve Afrikada yaşar. |
5414 | tek-omuzlular | (Haplomi), (Yun. haploos = tek, Yun.omos = omuz): Omurgalı hayvanlardan balıklar (Pisces) sınıfının kemikli-balıklar (Teleostei) takımının bir alt-takımı. Yüzgeçleri dikensiz ya da az dikenlidir. Yüzme keseleri bulunursa bağırsakla bağlantı halindedir. Turnabalığıgiller (Esocidae), fener-balığıgiller (Myctophidae), dişli-sazangiller (Cyprinodontidae), lebistesgiller (Poeciliidae) familyalarını içine alır. |
5415 | tek-parmaklılar | (Perissodactyla), (Yun. perissos=tek, Yun.daktylos = parmak) Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfının etenliler (Placentalia) bölümünün toynaklılar (Ungulata) üst-takımına giren bir takımı. Parmakları tek sayıda olup özellikle ortadaki iyi gelişmiştir. Ard parmaklarının daima tek sayıda olmasına karşılık, ayrık olarak, ön parmaklar çift sayıda olabilir (Tapirgiller). Mememeleri kasık bölgesindedir. Otçuldurlar. Geviş getirmezler. Atgiller (Equidae), tapirgiller(Tapiridae), gergedangiller (Rhinocerotidae) olmak üzere 3 familyası vardır. |
5416 | teke | Evcil keçinin erkeğidir. |
5417 | teker-dili-kurbağagiller | (Discoglossidae), (Yun. diskos = tekerlek, Yun.glossa = dil): Omurgalı hayvanlardan amfibyumlar (Amphibia) sınıfının kurbağalar (Anura) takımının obruk-artlılar Opisthocoela) alt-takımına giren bir familyası. Dilleri tekerlek biçiminde ve az hareketlidir. Eski Dünyada yaşarlar. Yazılı kurbağa (Discoglossus pictus) iyi bilinen türleridir. |
5418 | tekir | (Mullus sermuletus): Kemikli-balıklar (Teleostei) takımının barbunyagiller (Mullidae) familyasından bir balık türü. Uzunluğu 25-30 cm. Dili yoktur. Eti çok lezzetli değildir. Atlantik Okyanusu, Akdeniz ve Karadenizde yaşar. |
5419 | tekir kayası | (Gobius cruentatus) Kemikli-balıklar (Teleostei) takımının kayabalığıgiller (Gobiidae) familyasından bir balık türü. Türkiye denizlerinde bulunur. |
5420 | tela subcutanaea | bk. deri-altı katı |
5421 | telcik | (Lat. fibrilla = küçük iplik): Bir teli meydana getiren daha ince iplikçikler sinir ya da kas gözelerinin sitoplazmasında bulunan ince iplikçikler miyofibril, nörofibril. |
5422 | telek | (pennae), (Lat. penna = tüy) Tüy bayrağı radyoluslar araciyle dik olan ve kuşun vücudunun en dışında bulunan tüyler olup uçma, örtü ve kuyruk telekleri olmak üzere 3 çeşidi vardır. Çok çeşitli renklerde olabilir. |
5423 | Teleostei | bk. kemikli-balıklar |
5424 | Teleostomi | bk. tükel-ağızlılar |
5425 | telli kıkırdak dokusu | Göze-arası maddesinde paralel uzanan kalın kollagen telleri kapsıyan bir kıkırdak dokusu tipi. |
5426 | telli turna | (Anthropoides virgo): Bataklık-kuşları (Grallae) takımının turnagiller (Gruidae) familyasından bir kuş türü. Uzunluğu 85 cm. Vücudu gümüş rengindedir. Başı ve boynu kara olur ve kulakları üzerinde beyaz püskülleri vardır. Güney Avrupa ve Kuzey Avrupada yaşar. |
5427 | telofaz | (Yun. telos = son, Yun.phasis = görünüş) Mitoz ya da mayoz bölünmelerinin dördüncü ve son safhası kromozomların kutuplarda toplanması, aster ve iğ ipliklerinin kaybolması, çekirdek zarının oluşması, sitoplâzmanın ortadan ikiye ayrılması. |
5428 | telolesital yumurta | (Yun. telos = son, Yun.lekithos = vitellüs): Vitellüs maddesinin yumurtanın bir yanına yağılmış olduğu bir yumurta tipi. |
5429 | telzon | 1. Kabuklu hayvanların son karın bölütlerinde tek sayıda bulunan bir çıkıntı, 2. Akreplerin zehir taşıyan son karın böiütieri. |
5430 | tembel-hayvangiller | (Bradypodidae), (Lat. bradypus = yavaş ayaklı) Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfının dişsizlier (Edentata) takımından bir familyası. Ağaçlarda yaşayan ve çok yavaş hareket eden, ön ayakları uzun ve kıvrılmış uzun kanca tırnaklı olan hayvanlardır. Kulakları ve kuyrukları küçülmüştür. Kılları uzun ve kaba, yeşilimsi-kahverengimsidir. Ayaklarından aşağı doğru kendilerini dallara asarlar. Yaprak yerler. Orta ve Güney Amerikanın tropik ormanlarında yaşarlar. Üç-parmaklı tembel hayvan (Bradypus tridactylus), yakalı tembel hayvan (B. torquatus) iyi bilinen türleridir. |