5101 | solungaç yayı | Balıklarda, yutağın yanlarında bulunan ve solungaç ipliklerini taşıyan yay biçiminde yapılar. |
5102 | solunum | (karşılık: respirasyon), (Lat. re = tekrar anlatan ön ek, Lât.spirare=solumak): Bir organizma ile çevresinde meydana gelen gaz alış verişi havanın solunum organlarına çekilerek kanın temizlenmesinden sonra kirlenen havanın dışarı atılması. |
5103 | solunum ağacı | bk. su akciğeri |
5104 | solunum organı | bk. solunum sistemi |
5105 | solunum pigmenti | Canlı organizmada oksitlenme ve indirgeme olaylariyle ilgili olan renk maddeleri hemoglobin, hemosiyanin v. b. |
5106 | solunum sistemi | (anlamdaş.solunum organı): Organizmada solunum işini görmek üzere bir araya gelmiş olan organlar topluluğu. |
5107 | som balığı | (Salmo salar): Kemikli-balıklar (Teleostei)takımının alabalıkgiller (Salmonidae) familyasından bir balık türü. Uzunluğu 1,5 m'ye kadar olur. Eti çok lezzetli olan değerli bir av balığıdır. Sürüler yapar. Atlantik Okyanusu kıyılarında yaşar. İlk baharda tatlı sulara geçer ve sonbaharda yumurta bırakır. Yavrular birkaç sene ırmaklarda kaldıktan sonra denize döner. Rengi yaşına göre çok değişir. |
5108 | soma gözesi | (Yun. soma=vücut): Germen gözeleri dışta kalmak üzere bir bitki ya da hayvanın vücut gözeleri. |
5109 | Somali yaban eşeği | (Equus asinus somaliensis) Tek-parmaklılar (Perissodactyla) takımının atgiller (Equidae) familyasından bir memeli türü. Yüksekliği 140 cm. Yabandır. Somalide yaşar. |
5110 | somatoplöra | (Yun. soma = vücut, Yun.pleura = yan) Sölom epitelinin, vücut duvarının iç yüzünü astarlıyan dış bölgesine verilen özel bir ad. |
5111 | somit | (Yun. soma = vücut) Vücut segmenti, vücut bölütü. |
5112 | son bağırsak | (karşılık: proktodeum,) (Yun. proktos = anüs, Yun.hodos = yol) Embriyonda anüsün içeri çökmesiyle meydana gelen, sindirim kanalının ard parçası bazı omurgasız hayvanlarda dış-deri (ektoderm) ile astarlanmış olan aynı bölge. |
5113 | son-beyin | (myelencephalon), (Yun. myelos=ilik, Yun.enkephalos=beyin) Beyin loplarının en sonuncusu olup dördüncü beyin karıncığını içine alır ve soğancık'a karşılıktır. |
5114 | sopa çekirgesi | (Dixipus morosus, anlamdaş. Carausius morosus ): Böcekler (İnsecta) sınıfının düzkanatlılar (Orthoptera) takımından bir eklembacaklı cinsi. Vücudu ince, uzun bir sopa biçimindedir. |
5115 | soreksgiller | (Soricidae), (Lat. sorex = soreks) Omurgalı hayvanlardan meleliler (Mammalia) sınıfının böcekçiler (İnsectivora) takımının bir familyası. Ağızları hortum gibi uzamıştır. Kuyruklarının dibinde hoş olmayan bir koku salan koku bezleri vardır. Tüyleri yumuşaktır. Küçük hayvanlarla beslenirler. Orman soreksi (Sorex araneus), ak-kuyruklu soreks (Pachura etrusca), su neomisi (Neomys fodiens) iyi bilinen türleridir,. |
5116 | Sorex araneus | bk. orman soreksi |
5117 | Soricidae | bk. soreksgiller |
5118 | sosyete | Topluluk yapan organizmalar grubu arı, karınca sosyeteleri |
5119 | soysuzlaşma | (karşılık: degenerasyon), (Lat. degenerare=soysuzlaşmak) Geri evrim bir organizmanın ya da bir parçasının daha az özelleşmiş ve daha sade olan biçimlere geri dönmesi. |
5120 | söbe pencere | (fenestra ovalis), (Lat. fenestra = pencere, Lat. ovalis = söbe biçiminde): Orta kulaktaki üzengi kemiği ile iç-kulağı bağlayan söbe biçimi, zarla kapalı delik. |
5121 | söğüt öteğeni | (Phylloscopus trochilus) Ötücü-kuşlar (Passeriformes) takımının öteğengiller (Sylviidae) familyasından bir kuş türü. Uzunluğu 12 cm. Sırtı külrengi-yeşil, karnı külrengi-sarıdır. Avrupa ve Sibiryanın ova ve dağlarında yaşar. |
5122 | sölentereler | (Coelenterata), (Yun. koilos = boşluk, Yun.enteron = bağırsak) Çokgözeli hayvanlardan öz-çokgözeliler (Eumetazoa) bölümünün bir alt-bölümü. Sabit olan ya da özgür yüzen, çoğunluk ışınsal bakışımlı, ağızları ilk-ağıza (blastopor) karşılık olan, vücutları iç-deri (endoderm) ve dış-deri (ktoderm) olmak üzere 2 deri katından yapılmış olan hayvanları içine alır. Knidliler (Cnidaria) ve ktenoforlar (Ctenophora) olmak üzere 2 filumu vardır. |
5123 | sölom | (anlamdaş. ikincil karın boşluğu), (Yun. koiloma=boşluk) Sölenterelerden daha yüksek yapılı olan çokgözeli, sölomlu hayvanlarda iç organlarını içine alan boşluk ya da vücut boşluğu. |
5124 | sölom epiteli | (Yun. koiloma=boşluk, Yun.epi = üzerinde, Yun.thele = meme başı) Sölomu çeviren epitel örtüsü sölom kesesi. |
5125 | sölom kesesi | (Yun. koiloma=boşluk) Sölomu çevreleyen örtü olup dıştan vücut duvarını astarlıyan ve ve içten bağırsağı çeviren 2 kattan yapılmıştır. |
5126 | sölomlular | (Coelomata), (Yun. koiloma=boşluk)Çokgözeli hayvanlardan öz-çokgözeliler (Eumetazoa) bölümünün bir alt-bölümü. İki-yanlı bakışımlı, diş-deri ve iç-deriden (ektoderm ve endodem) başka orta-deri (rnezodem)'leri de gelişmiş olan hayvanları içine alır. Bu hayvanlarda ikincil karın boşluğu (sölom) meydana gelmiştir. Gelişme sırasında ilk-ağızın (blastopor) aldığı duruma göre birincil-ağızlılar (Protostomia) ve ikincil-ağızlılar (Deuterostomia) olmak üzere 2 filuma ayrılır. |
5127 | Spalacidae | bk. kör-faregiller |
5128 | Spalax typhlus | bk. kör fare |
5129 | Sparidae | bk. izmaritgiller |
5130 | Sparisoma cretence | bk. papağan balığı |