| 5911 | yanal | (karşılık, lateral), (Lat. latus = yan), Bir hayvanın ya da bir parçasının bir eksene göre yan bölgesi. |
| 5912 | yansı | (karşılık,refleks), (Lat. reflectere = geri dönmek): Bir uyartıya verilen cevap. Alınan uyartı sonucunda meydana gelen impulsu beyine iletmeksizin verilen cevap. |
| 5913 | yansı yayı | (karşılık.refleks yayı), (Lât.reflectere=geri dönmek): Uyartının alınması,duygu sinirli ile merkeze iletilmesi, merkezden verilen cevabın motor sinir ile kasa iletilmesiyle meydana gelen bir sinir sistemi mekanizma birliği. |
| 5914 | Yapı Bilimi | (karşılık: Anatomi), (Yun. ana=yukarı, Yun. tome = kesmek), Biyolojinin canlıların iç yapılariyle uğraşan bir dalı. |
| 5915 | yapışkan balığı | (Echeneis naucrates), Kemikli-balıklar (Teleostei) takımının yapışkanbalğıgiller (Echeneidae) familyasından bir balık türü. Uzunluğu 90 cm. Başındaki tutunma safihası ile köpek balığı gibi büyük, balıklara ve gemilere tutunur ve kendisini taşıtır. Sırtı açık, karnı koyudur. Eti yenir. |
| 5916 | yapışkanbalığıgiller | (Echeneidae), (Yun. ekheneis = gemi tutan), Omurgalı hayvanlardan balıklar (Pisces) sınıfının kemikli-balıklar (Teleostei) takımının dikenliyüzgeçliler (Acanthopterygii) alt-takımına giren bir familyası. Birinci sırt yüzgeci, başın üzerine yerleşmiş bir tutunma safihası halindedir. Bununla büyük balıklara ve gemilere tutunarak dolaşırlar. Tropik ve sıcak denizlerde yaşarlar. Yapışkan balığı (Echeneis naucrates) iyi bilinen türüdür. |
| 5917 | yapma seçim | Bitki ve hayvanlarda, istenilen karaktere göre, kontrol altında türetilerek seçim yapma olayı. |
| 5918 | yaprak böcek | (Phyllium), Böcekler (İnsecta) sınıfının düzkanatlılar (Orthoptera) takımından bir eklembacaklı cinsi. Vücudu yaprak biçimindedir. |
| 5919 | yaprakburunluyarasagiller | (Phyllostomatidae), (Yun. phyllon=yaprak, Yun. stoma = ağız), Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfının yarasalar (Chiroptera) takımının küçük-yarasalar (Microchiroptera) alt-takımına giren bir familyası. Kulakları çok büyüktür. Burunlarının ucunda bir uzantıları vardır. Amerikanın sıcak ve nemli yerlerinde yaşarlar. Küçük hayvanlar yerler ve bazen kan emmek üzere insanlara saldırırlar. Vampir(Vampyrus spectrum), kan-emici koca yarasa (Desmodus rotundus) iyi bilinen türleridir. |
| 5920 | yarasalar | (Chiroptera), (Yun. kheir = el,Yun. pteryx = kanat), Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfının etenliler (Placentaila) bölümünün bir takımı. yegâne uçabilen memeliler olup ön ayak parmakları çok uzamıştır. Ön parmaklar ve ön bacaklar arasına gerili ince bir deri, vücudun yanları boyunca ard bacaklara, bazen kuyruğa kadar uzanır ve kanat görevini taşır. Bazıları kuyrukludur. Bazılarının parmaklarında emici safihalar vardır. Vücutları yumuşak ve sık kıllarla kaplıdır. İskeletleri hafif yapılıdır. Gözleri küçük fakat parlaktır. Sahip oldukları bir çeşit radar sistemleri sayesinde gece uçarlarken her türlü engelden kendilerini korurlar. Parmakları çengel tırnaklı olup dinlenme zamanı başaşağı doğru asılırlar. Gece hayvanlarıdırlar. Türleri çoktur. Sıcak memleketlerdekiler büyük boylu olurlar. En uzun kış uykusuna yatan hayvanlardır. Çoğu böcek yer, bazısı kan emer. Büyük-yarasalar (Megachiroptera) ve küçük-yarasalar (Microchiroptera) olmak üzere 2 alt-takımı. vardır. |
| 5921 | yardımcı bez | Bir beze bağlı olan yardımcı bezler üreme kanallariyle bağlı olan bazı özel bezler. |
| 5922 | yarı maymunlar | (Prosimiae), (Yun. pro = önde, Lat. simia = maymun), Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfının maymunlar (Primates) takımının bir alt-takımı. Yeni sınıflandırmalara göre makimsiler (Lemuroidea) alt-takımına eşittir. |
| 5923 | yarı-geçirici | Yarı yarıya ya da kısmen geçirme özel zarların, özellikle canlı protoplazma zarının, küçük olan su ve bazı sıvı parçacıklarını geçirip daha büyük olan diğer parçacıkları geçirmemesi. |
| 5924 | yarıbaşkalaşan | (karşılık: hemimatabol), (Yun. hemisys = yarım,Yun. metabole = değişme), Yarıbaşkalaşma gösteren. |
| 5925 | yarıbaşkalaşma | (karşılık: hemimetaboli), (Yun. hemisys=yarım, Yun. metabole = değişme), Bazı böceklerde görülen bir başkalaşma tipi olup nimfa ve ergin evrelerini kaplar. |
| 5926 | yarık-ayak | Kabuklu hayvanlara özgü bir ekstremite tipi olup 2 parçalı bir taban ile 5 parçalı bir kol ve kamçı biçiminde bir dış koldan yapılmıştır. |
| 5927 | yarık-ayaklılar | (Fissipedia), (Lat. fissus = yarılmış, Lat. pes = ayak), Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mamalia) sınıfının etçiller (Carnivora) takımının bir alt-takımı. Yırtıcıdırlar. Azı dişlerinin birer tanesi yırtıcı diş halini almıştır. Ön ayakları 5, ard ayakları 4 özgür parmaktan yapılmıştır ve uçları kanca tırnaklıdır. Kuvvetli ve çevik olurlar. Saldırdıkları sıcak kanlı hayvanların etlerile beslenirler. Kendimsiler (Herpestoidea) ve köpeğimsiler (Arctoidea) olmak üzere 2 üst-familyaya ayrılırlar. |
| 5928 | yarım-çember kanalları | İç-kulakda,yarım çember biçiminde olan ve tutulumcukla bağlı bulunan 3 zar kanal. |
| 5929 | yarımkanatlılar | (Hemiptera), (Yun. pteryx = kanat), Eklembacaklı hayvanlardan gerçek-eklembacaklılar (Euarthropoda) alt-dalının böcekler (İnsecta) sınıfının hortumlu-böcekler (Rynchota) takımına giren bir alt-takımı. Vücutları çoğunluk yassı olur. Ön kanatların dipten başlayarak yarıdan çoğu sertleşmiş, son tarafları zar halindedir. Ard kanatları zar biçimindedir. Nimfa ve erginlerde, genel olarak, çok pis kokan deri bezleri vardır. Çoğu karada, bazısı suda yaşar. Kan ve bitki özsuyu emerler. Süne (Eurygaster integriceps), kımıl (Aelia rostrata), tahtakurusu (Cimex lectularius), su akrebi (Nepa cinerea) iyi bilinen türleridir,. |
| 5930 | yarımkordalılar | (Hemichordata), (Yun. hemisys = yarım, Lat. chorda = iplik), Bazı sınıflandırmalara göre kordalılar (Chordata) filumunun bir alt- filumu ya da bir sınıfı olarak düşünülen bu hayvanlar kurt biçiminde olup hortum içine rastlıyan yutak duvarının ön tarafından bir sırt ipliği çıkıntısına sahiptirler. Balanoglossus (Balanoglossus) cinsi iyi bilinir. |
| 5931 | yassı epitelyum | Gözeleri yassı olan örtü dokusu. |
| 5932 | yassı-burunlu yarasagiller | (Vespertilionidae), (Lat. vespertilio = yarasa), Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfının yarasalar (Chiroptera) takımının küçük-yarasalar (Microchiroptera) alt-takımına giren bir familyası. Kulakları uzundur. Burunları yaprak biçiminde değildir. Dünyanın her yanına yayılmışlardır. 150 kadar türü vardır. Avrupa yassı-burunluyarasası (Vespertilio murinus), cüce yarasa (Pipistrellus pipistrellus), fare-kulaklı yarasa (Myotis myotis), geç-uçan yarasa (Eptesicus serotinus), erken-uçan yarasa (Pterygistes noctula), uzun-kulaklı yarasa (Plecotus autritus), geniş-kulaklı yarasa (Barbastella barbastellus) iyi bilinen türleridir. |
| 5933 | yassı-kuyruklu deniz yılanı | (Hydrus platurus), Pullu-sürüngenler (Squamata) takımının deniz-yılanıgiller (Hydrophidae) familyasından bir sürüngen türü. Uzunluğu 85 cm. Zehirlidir. Atlantik Okyanusunda yaşar. |
| 5934 | yassı-parmaklı geko | (Hemidactylus turcicus), Pullu-sürüngenler (Squamata) takımının gekogiller (Geckonidae) familyasından bir sürüngen türü. Uzunluğu 9-10 cm. Karanlıkta rengi beyazlaşır. Akdeniz memleketlerinde yaşar. |
| 5935 | yassıburunlumaymunlar | (anlamı. Yenidünyamaymunları, Platyrhini), (Lat. platy = yassı, Yun. rhino= burun), Bazı sınıflandırmalara göre omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfının maymunlar (Primates) takımının gerçek-maymunlar (Simiae) alt-takımının bir üst-familyası. Genel olarak 36 dişli olup burun duvarı geniş ve burun delikleri yanlara doğru yön almıştır. Kuyrukları olup ağaçlara sarılmaya elverişlidir. Yanak keseleri ve oturak kaba etleri yoktur. Güney Amerikada sulak ormanlarda yaşarlar. Bitki ve küçük hayvanlarla beslenirler. İpek-tüylü-maymungiller (Callithrichidae) ve Yenidünya-maymunugiller (Cebidae) familyalarını içine alır. |
| 5936 | yassıkurtlar | (Plathelminthes), (Lat. platy = yassı), Birincil-ağızlılar (Protostomia) filumunun ilkel-kurtlar (Scolecida) dalına giren bir sınıfı. Vücutları yassı ve yaprak biçiminde olup anüsleri meydana gelmemiştir. Yumuşak vücutlu, iki-yanlı bakışımlı, bölütsüz ve sölomları olmayan hayvanlardır. Bazısı özgür, bazısı asılak yaşar. Asılak olanlarda döl değişimi ve başkalaşma görülür. Türbelarlar (Turbelaria), trematodlar (Trematodes), şeritler (Cestodes) olmak üzere 3 takımı içine alır. |
| 5937 | yassısolungaşlılar | (anlamdaş. midyeler, Lamellibranchiata), (Lat. lamellea = küçük safiha, Yun. brankhia = solungaç), Çokgözeli hayvanlardan birincil-ağızlılar (Protostomia) filumunun yumuşakçalar (Mollusca) dalının bir sınıfı. Vücutları iki-yanlı bakışımlı, yassı olur ve manto denen bir örtü içinde bulunur. Manto, ard uçları hayvanın gerisinde bağlı bulunan iki parçalı bir kabuk salar. Bariz bir başları yoktur. Vücudun karın bölgesinde kaslı bir ayak bulunabilir. Yanlarda safiha biçiminde 2 solungaç vardır. Ayrı eşeyli ya da erdişidirler. Çoğu denizlerde bazısı tatlı sularda yaşar. Midye (Mytilus), istridye (Ostera), tarak (Pecten), ırmak midyesi (Unio), göl midyesi (Anodonta), üç-köşeli midye (Dreissensia), ırmak inci midyesi (Margaritana margaritifera), deniz inci midyesi (Meleagrina margaritifera), ustura midyesi (Solen ensis), folas (pholas) iyi bilinen tür ve cinsleridir. |
| 5938 | yaş | Bir varlığın doğumundan başlayarak ömrü boyunca tekrarlanan belirli zaman aralıklarının toplamı. |
| 5939 | yaşarlık | Yaşayabilme kapasitesi yaşamak, büyümek, gelişmek yeteneği. |
| 5940 | yavru | bk. oğul döl |