61 | alay meydanı | bk. ikinci yer. |
62 | alay sancağı | 1. Bir alaya özgü özel sancak. 2. Özel günlerde gemileri donatmak için kullanılan renkli bayraklar. |
63 | alay topu | Resmî günlerde ve karşılama törenlerinde atılan top. |
64 | alaya binmek | İlgilerce resmî törenlere katılmak. |
65 | alaybeyi | Sancaktardaki timarlı sipahilerin buyurucusu. |
66 | alaybozan | Eskiden kullanılan bir tür fitilli tüfek. |
67 | alaylı | Harbokulu eğitim ve öğretiminden geçmeden, kıtadan yetişen subay. |
68 | alemdar | Saltanat sancağını ya da bir asker birliğinin bayrağını taşıyan görevli. |
69 | alıcısız | İltizama verilememiş kesim. bk. iltizam. |
70 | alkış | Padişah ile vezirleri yüceltmek için yapılan gösteri. |
71 | altı orun | Yüksek devlet görevlerinin altısı: nişancılık, şıkk-ı evvel, şıkk-ı sanî, şıkk-ı salis defterdarlıkları, reisül-küttaplık, deftereminliği. |
72 | altı vergi | Devlet borçları karşılığı olarak Düyûn-ı Umumiye İdaresine verilmiş olan ulusal gelirlerden altısı: ipek, tütün, balık avı, tuz, içki ve damga pulu vergileri. |
73 | altıbölük | bk. kapıkulu süvarisi. |
74 | altın kozak | Yabancı hükümdarlara gönderilen padişah mektuplarının içine konduğu altın işlemeli, altın yaldızlı ya da som altından yapılmış kap. |
75 | altmışlı | İlmiye aşamalarından sahn-i seman ile musıla-ı Süleymaniye arasında bir derece. |
76 | aman belgesi | Savaşta teslim olanlara verilen, mal ve canlarına dokunulmayacağını bildirir belge. |
77 | amanlı | 1. Osmanlı ülkelerinde oturmasına izin verilen yabancı uyruklu kimse. 2. Yabancı ülkelerde dolaşan ya da oturan Müslüman. |
78 | ametçi | Padişah divanının türlü kalemlerinde görev yapan başyazmanlara verilen ad. |
79 | anadefteri | İstanbul'a getirilen yeni devşirme oğlanlarının adlarını, kimliklerini, devşirildikleri sancak, kaza ve köylerin, babalarının, sipahilerinin ve sürücülerinin adlarını, ayırıcı fiziksel özelliklerini belirtmek üzere tutulan defter. |
80 | Anadolu defterdarı | Osmanlılarda defterdar sayısı ikiye çıkarıldığında Anadolu'nun maliye işlerine bakmakla yükümlü kılınan deftardara verilen san. |
81 | Anadolu kazaskeri | Aşama olarak Rumeli kazaskerinden sonra gelen ve Anadolu ile ilgili işleri yürüten kazasker. bk. kazasker. |
82 | Anadolu muhasebe kalemi | Anadolu'daki padişah ve vezir vakıfları ile Erzurum dışında Anadolu kalelerinin hesaplarına bakan, sadrazamlığa bağlı örgüt. |
83 | anahtarağası | Hasoda örgütünde hasodanın güvenlik işlerinden sorumlu olan görevli. |
84 | anıt | Önemli bir olayı gelecek kuşaklara yansıtmak için yapılan simge niteliğinde büyük yapı. |
85 | anlaşık devletler | Birinci Dünya Savaşından önce bağdaşık devletlere karşı aralarında anlaşan Almanya, Avusturya-Macaristan ve İtalya devletlerine verilen ad. bk. üçlü anlaşma. |
86 | antlaşma | İki ya da daha çok devlet arasında yapılan bağlayıcı yazılı sözleşme. |
87 | arday | Herhangi bir nedenle yerinden ayrılacak olan bir hükümdarın yerine geçecek aday prens ya da prenses. |
88 | areopag | Eski Atina'da, toplandığı yerin adına göre anılan yüksek yargıçlar kurulu. |
89 | areopagit | Eski Yunanistan'da ölünceye dek yerinde kalmak üzere, en saygın kimseler arasından seçilmiş yüksek yargıç, areopag üyesi. |
90 | arhont | Eski Yunanistan'da en yüksek dokuz devlet görevlisinden her biri. |