961 | tonoz | (Mimarlık) Yarım silindir biçiminde tavan örtüsü. Bir kemergözünün aralıksız olarak devam etmesi ile meydana gelen örtü biçimi. a. bk. beşiktonoz, haçtonoz, taraktonoz. |
962 | tonoz takkesi | Haçtonozun dört parçasından her biri. |
963 | tonozbingi | bk. bingi. |
964 | tonresmi | (Resim) Işıklı yerlerin donuk ve kapatıcı, gölge yerlerin ise saydam renklerle boyandığı bir resim tekniği bu teknikle yapılmış resim. Örn. Rembrandt'ın boyaresimleri. a. bk. saydam boya. |
965 | toplumcu sanat | Toplum sorunlarını konu edinen betili sanat. |
966 | toprak boyalar | (Resim) İçinde demir oksidi bulunan renkler. Örn. toprak sarıları, siena sarısı, kiremit kırmızısı denilen renkler. |
967 | toprak rengi | (Resim) (Yun. okhros = solgun sarı) Kilrengi bu renkteki boya. a. bk. toprak sarısı. |
968 | toprak sarısı | (Resim) Oksit sarısı da denilen kilrenginin koyusu bu renkteki boya. a. bk. Siena sarısı, kadmiyum sarısı, kanaryasarısı, limonsarısı. |
969 | toprak yeşili | (Resim) İki değerli demir oksidi ile silisli asit bileşimi olan saydam, çok yağ yiyen ve zehirli olmayan boya. a. bk. neftî, zümrüt yeşili. |
970 | trabzan | (Mimarlık) Merdivenlerin kenarlarındaki korkuluk. a. bk. korkuluk, küpeşte. |
971 | trabzan ayağı | (Mimarlık) Merdiven küpeştesini taşıyan parmaklıklardan her biri. a. bk. trabzan, küpeşte. |
972 | tudor üslûbu | (Mimarlık) İngiltere'de Tudor sülâlesi zamanındaki İngiliz Uyanış Çağının mimarlık üslûbu. |
973 | tuğracı | (Süsleme) Eskiden, fermanların altına padişahların tuğrasını yazan hattat. |
974 | tuşe mürekkebi | Taşbaskıda kullanılan, içinde yağ bulunan bir çeşit mürekkep. |
975 | tutkal boya | (Resim) Yağ, yumurta akı, kazein, tahta tutkalı gibi yapıştırıcıların suda eriyen toz boyalarla karıştırılmasından elde edilen boya. a. bk. suluboya, kazein boya. |
976 | tümleyici renkler | (Resim) İki anarengi karıştırarak elde edilen renk ile üçüüncü anarengin birbirlerine göre adlandırılışı. Örn. Sarı ile mavinin karışımı yeşil, kırmızının tümleyicisidir. a. bk. ana renk. |
977 | türbe | (Mimarlık) İçinde din ve devlet büyüklerinin mezarları bulunan yapı. |
978 | türk mavisi | (Resim) Firuze denilen taşın renginde, yeşile çalan açık mavi. a. bk. Prusya mavisi, çivit mavisi, deniz mavisi. |
979 | türresmi | (Resim) Köy, kasaba, kent ve saray hayatı gibi belirli özellikler gösteren yaşayış durumlarını yansıtan resim. Örn. Watteau, Teni-ers, Hogarth, Steen, Van Ostade gibi sanatçıların yapıtları. |
980 | uğur heykeli | (Heykel) İlkel toplumlarda uğur getirdiğine inanılan insan biçimli heykeller. a. bk. putheykel. |
981 | uluslararası sanat eleştiricieri derneği | (Resim, Heykel, Mimarlık) bk. AICA |
982 | ustuka | bk. yalancı mermer. |
983 | uyanış çağı üslûbu | (Resim, Heykel, Mimarlık) Avrupa'da 15. y.y.da Eski Yunan ve Roma sanatının klasik öğelerini Orta Çağ sanatı öğelerinin yerine alan ve onlara sanatçı kişiliğini de önemli bir değer olarak katan ülkücü, klasik sanat anlayışı ve üslûbu. a. bk. Ön Uyanış Çağı, Olgun Uyanış Çağı, Geç Uyanış Çağı. |
984 | üç kanatlı tablo | (Resim) (Yun. triptukhos = üçkanatlı) Genellikle kilise sunaklarına konulan, menteşeli üç parçadan meydana gelmiş, açılır kapanır resim. a. bk. iki kanatlı tablo. |
985 | üç sunaklı kilise | (Mimarlık) Yonca biçiminde, yuvarlak üç sunağı bulunan ortodoks kilisesi. a. bk. apsis. |
986 | üçlü kompozisyon | (Resim) Uyanış Çağı resimlerinde, betileri piramit şeması içine oturtan kompozisyon türü. a. bk. kompozisyon. |
987 | üçüz kemer | (Mimarlık) Roman ve gotik kiliselerinde orta sahının üst yan duvarları üzerinde yan yana üç kemerli bölüm. |
988 | üçüz pencere | (Mimarlık) Roman kiliselerinde üçlemenin simgesi olarak yapılmış üç gözlü pencere. |
989 | üçüz yiv | (Mimarlık) Dor düzenindeki Yunan tapınaklarında aynalar arasında kalan birbirlerine paralel üç düşey yiv biçiminde süs. a. bk. ayna. |
990 | üslûp | (Resim, Heykel, Mimarlık) (Lat. stylum, stilus = yazı kalemi sapı) Bir sanatçıya ya da bir çağa özgü teknik, renk, kompozisyon ya da biçimlendirme yolu. a. bk. klasik, barok. |