| 391 | türev | Azerbaycan Türkçesi: törämä söz Türkmen Türkçesi: yasama söz Gagauz Türkçesi: düzülü laf Özbek Türkçesi: yasama soz Uygur Türkçesi: yasalma söz Tat: yasalma süz Başkurt Türkçesi: yahalma hüzKmk: etilgen söz Krç.-Malk.: kuralgan söz Nogay Türkçesi: yasalma söz Kazak Türkçesi: tuwındı söz Kırgız Türkçesi: tuundu söz Alt:: bütken sös Hakas Türkçesi: pütken sös Tuva Türkçesi: uktalgan sös Rusça: proizvodnoye slovo |
| 392 | ulama | Azerbaycan Türkçesi: säslärin govuşması Türkmen Türkçesi: seslerin biirikmegi Gagauz Türkçesi:kauşmak Özbek Türkçesi: qoşiliş Uygur Türkçesi: kirişiş Tatar Türkçesi: quşılu Başkurt Türkçesi: tartılış Kmk:tartılıw Krç.-Malk.: tartılıw Nogay Türkçesi: tartıluw Kazak Türkçesi: kirigüw ~ jılısuw Kırgız Türkçesi: kıskarıp birigüü Alt:: tartılış ~ kıskartılış Hakas Türkçesi: tartılış Tuva Türkçesi: fonetiktig sösRusça: styajeniye |
| 393 | üçüncü şahıs | Azerbaycan Türkçesi: üçüncü şaxs Türkmen Türkçesi: üçünci şahs Gagauz Türkçesi: üçüncü üzÖzbek Türkçesi: uçinçi şaxs Uygur Türkçesi: üçinçi şäxs Tatar Türkçesi: öçençe zat Başkurt Türkçesi: ösönsö zatKmk: üçünçü bet Krç.-Malk.: üçünçü bet Nogay Türkçesi: üşînşî özlîk Kazak Türkçesi: üşinşijak Kırgız Türkçesi: 3-cak Alt:: üçinçi t'üzün Hakas Türkçesi: üzîncî sıray Tuva Türkçesi: üşkü arınRusça: tretye litso |
| 394 | üleştirme sayı sıfatları | Azerbaycan Türkçesi: bölüşdürmä saylan Türkmen Türkçesi: taakıık saanlar ~cemleyici-böölüci saanlar Gagauz Türkçesi: paylaştıran sayılıklar Özbek Türkçesi: taqsim sonUygur Türkçesi: (B.Uyg.) mölçar san ~ (D.Uyg.) täqsim san Tatar Türkçesi: bülem sannarı Başkurt Türkçesi: bülem handan Kmk: ülüş sanawluk Krç.-Malk.: ülüşçü sanawla Nogay Türkçesi: bölîm san atKazak Türkçesi: toptaw san esimderiKırgız Türkçesi: acıratkıç top sanAlt:: üleştirer toolomo Hakas Türkçesi: pölîstîg sannar Tuva Türkçesi: angılaar san adıRusça: razdelitelnıye çislitelnıye |
| 395 | ünlem | Azerbaycan Türkçesi: nida Türkmen Türkçesi: ümlük Gagauz Türkçesi: duygucular Özbek Türkçesi: undóvUygur Türkçesi: (B.Uyg.) imliq söz ~ (D.Uyg.) ündäş söz Tatar Türkçesi: ımlık ~ ılımlık süzBaşkurt Türkçesi: ımlıq Kırık: *hislik-çakırıw söz ~ ünlük Krç.-Malk.: mejdometiyeNogay Türkçesi: ün söz Kazak Türkçesi: odagay Kırgız Türkçesi: sırdık söz Alt: kıygılu Hakas Türkçesi: hıygılasTuva Türkçesi: algı sözü Rusça: mejdometiye |
| 396 | ünlü değişimi | Azerbaycan Türkçesi: säs däyişmäsi Türkmen Türkçesi: çekimlinin üytgemegi (başgaçekimlää övrülmegi Gagauz Türkçesi: vokal dönmesi ~ vokal diişimi ~ vokal düşmesiÖzbek Türkçesi: unliniň ozgarişi Uygur Türkçesi: sozuq tavuşnin özgirişi Tatar Türkçesi: suzıqlarnıňüzgärüwe Başkurt Türkçesi: huzınqınıň üzgäreşe Kmk: sozuk awaznı almaşınıwuKrç.-Malk.: açık tawuşnu türleniwü Nogay Türkçesi: sozıktıň awısuwı ~ sozıktıňözgelenüwî Kazak Türkçesi: dawıstınıň özgerüwi Kırgız Türkçesi: ündüünün özgörüşü Alt::ündü tabıştıň kubuları Hakas Türkçesi: ünnîglernîň alızii Tuva Türkçesi: a'jık ünner solçulgazıRusça: izmeneniye glasnogo |
| 397 | ünlü düşmesi | Azerbaycan Türkçesi: sait düşümü ~ säs düşümü Türkmen Türkçesi: çekimlinindüşmegi Gagauz Türkçesi: vokal düşmesi Özbek Türkçesi: unlinin tuşuşu Uygur Türkçesi: sozuq tavuşniňçüşüp qelişi Tatar Türkçesi: suzıq awaznıň töşep qaluwı ~ suzıqlarnıň qısqaruwı Başkurt Türkçesi: husinqinin töşöp qalıwı Kmk: sozuk awazni tüşmegi Krç.-Malk.: açıktawuşnu tüşüwü Nogay Türkçesi: sozıktıň tüsüwî Kazak Türkçesi: dawıstınıň tüsüwi Kırgız Türkçesi: ündüünün tüşüp kalışı Alt:: ündü tabıştıň tüjeri Hakas Türkçesi: ünnîglernîň tüskenîTuva Türkçesi: a'jık ünnüň çi'de peeri Rusça: vıpadeniye glasnogo |
| 398 | ünlü ~ vokal | Azerbaycan Türkçesi: sait Türkmen Türkçesi: çekimli Gagauz Türkçesi: vokal Özbek Türkçesi: unli Uygur Türkçesi: sozuq tavuş Tatar Türkçesi: suzıq ~ suzıq awaz Başkurt Türkçesi: huzınqı Kmk: sozuk Krç.-Malk.: açık tawuş Nogay Türkçesi: sozık ~ vokal Kazak Türkçesi: dawıstı Kırgız Türkçesi: ündüü Alt::ündü tabış Hakas Türkçesi: ünnîg ~ ünnîg tapsag Tuva Türkçesi: a'jık ün Rusça: glasnıy |
| 399 | ünsüz ~ konsonant | Azerbaycan Türkçesi: samit Türkmen Türkçesi: çekimsiz Gagauz Türkçesi: konson ~konsonant Özbek Türkçesi: undóş Uygur Türkçesi: üzük tavuş Tatar Türkçesi: tartıq ~ tartıq awaz Başkurt Türkçesi: tartınqı Kmk: tutuk Krç.-Malk.: kısık tawuş Nogay Türkçesi: tartık Kazak Türkçesi: dawıssız ~ dawıssız dıbısKırgız Türkçesi: ünsüzAlt:: tuyuk tabışHakas Türkçesi: ün çoh ~ ün çoh tapsag Tuva Türkçesi: a'jık eves ünRusça: soglasnıy |
| 400 | ünsüz türemesi | Azerbaycan Türkçesi: samit artımı Türkmen Türkçesi: çekimsiziň artdırılması Gagauz Türkçesi:konson(ant) eklemesi Özbek Türkçesi: undóş órtişi Uygur Türkçesi: üzük tavuşniň qoşulup qelişiTatar Türkçesi: tartiq östälü Başkurt Türkçesi: tartinqi östäw Kmk: tutuk awaz koşulmağı Krç.-Malk.: kısık tawuşnu koşuluwu ~ tunakı tawuşnu koşuluwuNogay Türkçesi: tattıktıň kosıluwı Kazak Türkçesi: dawıssızdıň kosıluwı Kırgız Türkçesi: ünsüzdün koşulması Alt::tuyuk tabıştın kojulan Hakas Türkçesi: ün çohtıň hozılçatham Tuva Türkçesi: a'jık eves ünnüňnemejiri ~ nemelde a'jık eves ün Rusça: pribavleniye soglasnogo |
| 401 | üslup bilimi | Azerbaycan Türkçesi: üslubiyyat Türkmen Türkçesi: stilistika Gagauz Türkçesi: stilistika Özbek Türkçesi: uslubşunóslik ~ stilistika Uygur Türkçesi: stilistika Tatar Türkçesi: stilistika Başkurt Türkçesi: stilistikaKmk: stilistika Krç.-Malk.: stilistika Nogay Türkçesi: stilistika Kazak Türkçesi: stilistika Kırgız Türkçesi: stilistika Alt:: stilistika Hakas Türkçesi: stilistika Tuva Türkçesi: stilistika Rusça: stilistika |
| 402 | vasıta hâli ~ instrumental hâli | Azerbaycan Türkçesi: birgälik-alät halı Türkmen Türkçesi: instrumental düşüm Gagauz Türkçesi: instrumental forması Özbek Türkçesi: *vosita kelişigiUygur Türkçesi: instrumental keliş ~ vasitä keliş Tatar Türkçesi: instrumental kileşe ~ qoral kileşeBaşkurt Türkçesi: - Kmk: *bulan degen sözsoňusu kollanagan geliş forma Krç.-Malk.:bla boluş Nogay Türkçesi: instrumental kelîsî Kazak Türkçesi: kömöktes septik Kırgız Türkçesi: instrumental (kural) cöndömösü Alt:: ömölööçi kubultkış Hakas Türkçesi: püdîrgîpadej ~ püdîrgî hubulthıs Tuva Türkçesi: çe'psek padeji Rusça: instrumentalnıy padej |
| 403 | vokal | bk. ünlü |
| 404 | vurgu | Azerbaycan Türkçesi: vurğu Türkmen Türkçesi: basım Gagauz Türkçesi: urgu Özbek Türkçesi: urğu Uygur Türkçesi: urğuTatar Türkçesi: basım Başkurt Türkçesi: başım Kmk: urgu Krç.-Malk.: basım Nogay Türkçesi: urgıKazak Türkçesi: ekpin Kırgız Türkçesi: basım Alt:: sogulta Hakas Türkçesi: udareniye ~ pazım Tuva Türkçesi: udareniye Rusça: udareniye |
| 405 | vurgusuz hece | Azerbaycan Türkçesi: vurğusuz heca Türkmen Türkçesi: basımsız bogun Gagauz Türkçesi:urgusuz kısım Özbek Türkçesi: urğusiz boğin Uygur Türkçesi: urğusiz boğum Tatar Türkçesi: basımsızicek Başkurt Türkçesi: başımhız ijek Kmk: urgusuz buwun Krç.-Malk.: basımtüşmegen bölüm ~ basımsız bölüm Nogay Türkçesi: urgısız buwın Kazak Türkçesi: ekpinsizbuwın Kırgız Türkçesi: basımsız muun Alt:: sogulta t'ok üye Hakas Türkçesi: udareniye çohuya Tuva Türkçesi: udareniye çok slog Rusça: bezudarnıy slog |
| 406 | yabancı kelime | Azerbaycan Türkçesi: alınma söz Türkmen Türkçesi: alınma söz Gagauz Türkçesi: yabancı laf ~yabancı söz Özbek Türkçesi: çet soz ~ xóriciy soz Uygur Türkçesi: çät'alçä söz Tatar Türkçesi: çit süz ~alınma süz Başkurt Türkçesi: sit hüz ~ sit teldän ingän hüz Kmk: yat söz Krç.-Malk.:başha tilden kirgen söz ~ alınňan söz Nogay Türkçesi: yat söz Kazak Türkçesi: kirme söz Kırgız Türkçesi: özdöştürülgön söz Alt:: öskö tildiň sözi Hakas Türkçesi: pasha tîldeň alılgan sösTuva Türkçesi: ülegerleen sös Rusça: inostrannoye slovo |
| 407 | yalın hâl | Azerbaycan Türkçesi: adlıg hal Türkmen Türkçesi: baş düşüm Gagauz Türkçesi: temel hal Özbek Türkçesi: bóşkelişik Uygur Türkçesi: baş keliş Tatar Türkçesi: baş kileş ~ ilgesez kileş Başkurt Türkçesi: top kileşKmk: baş padej ~ baş geliş Krç.-Malk.: baş boluş Nogay Türkçesi: bas kelîs Kazak Türkçesi: ataw septik Kırgız Türkçesi: atooç cöndömösü Alt:: tözööçi kubultkış Hakas Türkçesi: adalgıpadej ~ adalgı hubulthıs Tuva Türkçesi: adaannın padeji Rusça: imenitelnıy padej ~osnovnoy padej |
| 408 | yalın isim | Azerbaycan Türkçesi: ismin adlig halı Türkmen Türkçesi: baş düşümde gelen söz Gagauz Türkçesi:temel halda adlık Özbek Türkçesi: bóş kelişikdagi ót Uygur Türkçesi: baş keliştiki tüp isim Tatar Türkçesi: baş kileştäge isem Başkurt Türkçesi: töp kileştäge isem Kmk: atnı baş geliş formasıKrç.-Malk.: baş boluşda at Nogay Türkçesi: bas kelîstegî at Kazak Türkçesi: ataw septigindegiesim Kırgız Türkçesi: atooç cöndömösündögü söz Alt:: tözööçi kubultkışta adalgışHakas Türkçesi: adalgı padejte turçathan sös Tuva Türkçesi: adaanmn padejinde çüve adı Rusça: imya v osnovnom padeje |
| 409 | yan cümle | Azerbaycan Türkçesi: budag cümlä Türkmen Türkçesi: eyercen sözlem Gagauz Türkçesi: dal cümläÖzbek Türkçesi: ergaş gap Uygur Türkçesi: beqindi cümlä Tatar Türkçesi: iyärcen cömlä Başkurt Türkçesi: eyärsänhöyläm Kmk: iyerçen cumla Krç.-Malk.: boysunňan aytım Nogay Türkçesi: iyerşenyıyma Kazak Türkçesi: bagınıňkı söylem Kırgız Türkçesi: bagınınkı süylöm Alt:: koş ermekHakas Türkçesi: hoza predlojeniye Tuva Türkçesi: t'ayılbır tomak Rusça: pridatoçnoyepredlojeniye |
| 410 | yapım eki | Azerbaycan Türkçesi: sözdüzäldici şakilçi Türkmen Türkçesi: söz yasaycı affiks (goşulma)Gag.: laf kurucu afiks Özbek Türkçesi: yasóvçi qóşimça Uygur Türkçesi: söz yasiğuçi qoşumçäTatar Türkçesi: süz yasağıç ~ yasağıç quşimça ~ süz yasawçi quşimça Başkurt Türkçesi: hüz yahawsı affiks (yalgäw) Kmk: söz yaratıwçu koşumça ~ söz etegen koşumça ~ söz yaratagan koşumca Krç.-Malk.: söz kurawçu affiks (calgaw) Nogay Türkçesi: söz yasawış kosımşa Kazak Türkçesi: söz turdıruwşı jurnak ~ sözjasamdık jurnak Kırgız Türkçesi: söz casoo afiksi (müçösü) Alt:: sös büdüreeçi kojulta Hakas Türkçesi: sös püdîrceňhozım Tuva Türkçesi: ço'gaadılga kojumaa Rusça: slovoobrazuyuşçiy affiks |
| 411 | yardımcı fiil | Azerbaycan Türkçesi: kömäkçi fe'l Türkmen Türkçesi: kömekçi iişlik Gagauz Türkçesi: yardımcıişlik Özbek Türkçesi: yordamçi fe'l Uygur Türkçesi: yardämçi peil Tat: yärdämçe fiğıl' Başkurt Türkçesi: yarzanısı qılım Kmk: kömekçi glagol ~ kömekçi işlik Krç.-Malk.:boluşlukçu etim Nogay Türkçesi: yardamşı glagol Kazak Türkçesi: kömekşi etistik Kırgız Türkçesi: cardamçı etiş Alt:: boluşçı glagol Hakas Türkçesi: polızıg glagol Tuva Türkçesi: tu'zalal kılıgsözü Rusça: vspomogatelnıy glagol |
| 412 | yardımcı ses | Azerbaycan Türkçesi: kömäkçi säs Türkmen Türkçesi: kömekçi ses Gagauz Türkçesi: *yardımcıses Özbek Türkçesi: yórdamçi tóvuş Uygur Türkçesi: yardämçi tavuş Tatar Türkçesi: yärdämce awazBaşkurt Türkçesi: yarzamsı ön Kmk: kömekçi awaz Krç.-Malk.: boluşlukçu tawuşNogay Türkçesi: yardamşı ses Kazak Türkçesi: kömekşi dıbıs Kırgız Türkçesi: cardamçı tıbış ~ cardamçıdobuş Alt:: boluşçı tabış Hakas Türkçesi: polızıg tapsag Tuva Türkçesi: nemelde ün Rusça: vspomogatelnıy zvuk |
| 413 | yazı dili | Azerbaycan Türkçesi: adabi dil Türkmen Türkçesi: edebi dil Gagauz Türkçesi: yazı dili ~ literatura diliÖzbek Türkçesi: adabiy til Uygur Türkçesi: yeziq tili Tatar Türkçesi: ädäbi tel ~ yazma tel Başkurt Türkçesi: äzäbi telKmk: adabiyat til ~ yazıw til Krç.-Malk.: cazıw til ~ literatura til Nogay Türkçesi: adabiyat tîl Kazak Türkçesi: ädebi til Kırgız Türkçesi: adabiy til Alt:: literaturnıy til Hakas Türkçesi: literatura tîlî Tuva Türkçesi: pi'jimel tıl ~ literaturlug tıl Rusça: literaturniy yazık |
| 414 | yer zarfı | Azerbaycan Türkçesi: yer zärfi Türkmen Türkçesi: orun görkezyään haal Gagauz Türkçesi: erlik işhallııÖzbek Türkçesi: orın ravişi Uygur Türkçesi: orun rävişi Tatar Türkçesi: urın räweşe ~ urın xäle Başkurt Türkçesi: urınräweşe Kmk: yerni hallıgı Krç.-Malk.: orunçu sözlew - orunnu sözlewleriNogay Türkçesi: orın nareçiye Kazak Türkçesi: meken üstewi Kırgız Türkçesi: orun taktooç Alt: terinkörgüzer kubulbas Hakas Türkçesi: orın nareçiyezî Tuva Türkçesi: turuştun nareçiyezi Rusça: nareçiye mesta |
| 415 | yönelme hâli ~ datif hâli | Azerbaycan Türkçesi: yönlük hal Türkmen Türkçesi: yööneliş düşümGag.: doorudak hal Özbek Türkçesi: yonaliş kelişigi Uygur Türkçesi: (B.Uyg.) beriş keliş ~(D.Uyg.) yöniliş keliş Tatar Türkçesi: yünäleş kileşe Başkurt Türkçesi: töbäw kileş Kmk: bağımpadej ~ bagım geliş Krç.-Malk.: beriwçü boluş Nogay Türkçesi: yönelîs kelîs Kazak Türkçesi: barıs septik Kırgız Türkçesi: barış cöndömösü Alt:: bereeçi pubultkış Hakas Türkçesi: pirîlgîpadej ~ pirîlgî hubulthıs Tuva Türkçesi: peerinin padeji Rusça: datelno-napravitelnıypadej - |
| 416 | yuvarlak ünlü | Azerbaycan Türkçesi: dodaglanan sait Türkmen Türkçesi: doodak çekimli Gagauz Türkçesi: labialvokal ~ dudaklı vokal Özbek Türkçesi: lablangan unli Uygur Türkçesi: lävläşkän sozuq tavuşTatar Türkçesi: irenläşkän suzıq Başkurt Türkçesi: irenläşkän huzınqı Kmk: erinli sozuk Krç.-Malk.: erinli açık tawuş Nogay Türkçesi: erîn sozıgı Kazak Türkçesi: erin dawıstısı Kırgız Türkçesi: erinçilündüü Alt:: erin ündü tabış Hakas Türkçesi: irîn ünnîg Tuva Türkçesi: erin-pile adaar a'jık ünRusça: labializovannıy glasnıy ~ gubnoy glasnıy |
| 417 | yuvarlaklaşma | Azerbaycan Türkçesi: dodaglanma Türkmen Türkçesi: doodaklaşma Gagauz Türkçesi:dudaklaşmak ~ labializatsiya Özbek Türkçesi: lablaşiş Uygur Türkçesi: lävlişiş Tatar Türkçesi: irenläşüBaşkurt Türkçesi: irenläşew ~ labıyalızatsiya Kmk: erinleşiw Krç.-Malk.: erinli boluwNogay Türkçesi: erînlesüw Kazak Türkçesi: labializatsiya Kırgız Türkçesi: erindeşüü Alt:: erin çöyileriHakas Türkçesi: labializatsiya Tuva Türkçesi: labializatsiya Rusça: ogubleniye ~ labializatsiya |
| 418 | yüklem | Azerbaycan Türkçesi: xäbär Türkmen Türkçesi: habar Gagauz Türkçesi: predikat Özbek Türkçesi: kesim Uygur Türkçesi: xävär Tatar Türkçesi: xäbär Başkurt Türkçesi: xäbär Kmk: skazuyemoye ~ xabarlık Krç.-Malk.:haparçı Nogay Türkçesi: *habarlawış Kazak Türkçesi: bayandawış Kırgız Türkçesi: bayandooç Alt::aydılaaçı Hakas Türkçesi: habarlas ~ söyleeçî Tuva Türkçesi: söglekçi Rusça: skazuyemoye |
| 419 | yüklem ismi | Azerbaycan Türkçesi: ismi xäbär Türkmen Türkçesi: isim habarı (kem iişlik formasındakıisimiň habar bolup gelmegi) Gagauz Türkçesi: adlardan predikat (adlıklı, nışannıklı,sayılıklı h.b.) Özbek Türkçesi: ót-kesim Uygur Türkçesi: isim-xävär Tatar Türkçesi: isem xäbär Başkurt Türkçesi: isem quşma xäbär Kmk: at skazuyemoye ~ at xabarlık Krç.-Malk.: atladankuralgan haparçı Nogay Türkçesi: at habarlawış Kazak Türkçesi: esim bayandawış Kırgız Türkçesi: atooçtuk bayandooç Alt:: adılu aydılaaçı Hakas Türkçesi: adalgıstıg söyleeçî Tuva Türkçesi: atsöstüg söglekçi Rusça: imennoye skazuyemoye |
| 420 | yükleme hâli ~ akuzatif hâli | Azerbaycan Türkçesi: täsirlik hal Türkmen Türkçesi: yeňiş düşümGag.: gösterek hal Özbek Türkçesi: tuşum kelişigi Uygur Türkçesi: çüşüm keliş Tatar Türkçesi: töşemkileşe Başkurt Türkçesi: töşöm kileş Kmk: tüşüm padej ~ tüşüm geliş Krç.-Malk.:tamamlawçu boluş Nogay Türkçesi: tüsîm kelîs Kazak Türkçesi: tabıs septik Kırgız Türkçesi: tabışcöndömösü Alt:: köstööçi kubultkış Hakas Türkçesi: körîmgî padej ~ körîmgîhubulthıs Tuva Türkçesi: onaarınıň padeji Rusça: vinitelnıy padèj |