| 61 | belirtisiz isim tamlaması | bk. belirsiz isim tamlaması |
| 62 | belirtisiz nesne | bk. belirsiz nesne |
| 63 | benzerlik eki ~ benzetme eki | Azerbaycan Türkçesi: bänzätmä bildirän goşma ~ bänzärlikşäkilçisi Türkmen Türkçesi: meňzetme affiksi ~ meňzetme goşulması Gagauz Türkçesi: benzetmäkafiksi Özbek Türkçesi: oxşatiş qoşimçası Uygur Türkçesi: (B.Uyg.) oxşatmä qoşumçä ~(D.Uyg.) oxşatma qoşumçisi Tat: oxşaşlıq quşımçası Başkurt Türkçesi: okşatıw affiksıKmk: oşatıw koşumça Krç.-Malk.: teňleşdiriw (uşatıw) magana bergen affiks Nogay Türkçesi: usastırma kosımşası ~ usatuw kosımşası Kazak Türkçesi: uksatuw kosımşası Kırgız Türkçesi: okşoşturuu müçösü Alt:: tüňdeştirü kojulta Hakas Türkçesi: tööyles hozımıTuva Türkçesi: tömeyleer, tenneer a'rtınçı Şor Türkçesi: *tööyleş affiksi Rusça: upodobitelnıy affiks |
| 64 | benzeşme ~ asimilasyon | Azerbaycan Türkçesi: assimilyasiya Türkmen Türkçesi: meňzeşme ~assimilyasiya Gagauz Türkçesi: asimilätsiya Özbek Türkçesi: assimilatsiya ~ oxşaşlik Uygur Türkçesi: assimilyatsiyä Tatar Türkçesi: oxşaşlanu ~ oxşaşlandıru - assimilâtsiya Başkurt Türkçesi: assimilyatsiya Kmk: boysınıw ~ oşatıw Krç.-Malk.: assimilâtsiya Nogay Türkçesi: assimilyatsiyä Kazak Türkçesi: assimilyatsiya ~ dıbıs ündestigi Kırgız Türkçesi: okşoşturuu ~assimilyatsiya Alt:: assimilyatsiya Hakas Türkçesi: assimilyatsiya Tuva Türkçesi: assimilyatsiya ~ tömeylejiri Şor Türkçesi: assimilyatsiya Rusça: assimilyatsiya ~upodobleniye~ |
| 65 | benzeşmezlik | bk. aykırılaşma |
| 66 | benzetme eki | bk. benzerlik eki |
| 67 | bildirme eki | Azerbaycan Türkçesi: xäbär şäkilçisi Türkmen Türkçesi: kem iişlik ~ habarlık goşulmalanGag.: predikatlık afiksi Özbek Türkçesi: kesimlik qoşimçasi Uygur Türkçesi: höküm bağlamçi peil qoşumçisi Tatar Türkçesi: xäbärlek quşımçasi Başkurt Türkçesi: xäbärlek affiksi Kmk: xabarlık koşumçaKrç.-Malk.: haparçılık affiks ~ haparçı affiksNogay Türkçesi: habarlawış kosımşası Kazak Türkçesi: jiktikjalgaw Kırgız Türkçesi: bayandooçtuk müçö ~ cak müçö Alt:aydılaaçınıň kojultazı Hakas Türkçesi: söyleeçî hozımı Tuva Türkçesi: -dır, -dir tep pa'dıtkaara'rtınçı Şor Türkçesi: *aytkı sözön affiksi Rusça: affiks skazuyemosti |
| 68 | bildirme kipleri | Azerbaycan Türkçesi: xäbär forması Türkmen Türkçesi: iişlik formaları Gagauz Türkçesi: oluşlukçalımı Özbek Türkçesi: xabar mayii ~ icrό mayil Uygur Türkçesi: eniq mäyil ~ (D. Uyg.) bayanmäyli Tatar Türkçesi: xikäyaläu nakloneniyese ~ xikäya fiğıl' ~ xikäyaläü törläneşeBaşkurt Türkçesi: xäbär höykäleşe Kmk: xäbär bagış Krç.-Malk.: tuwra turuş Nogay Türkçesi: habar türkîmî ~ habar nakloneniye Kazak Türkçesi: aşık ray Kırgız Türkçesi: bayandagıç ıňgay ~cay ıňgay Alt:: öylü keber Hakas Türkçesi: iskîrîglîg nakloneniye ~ iskîrîg formazıTuva Türkçesi: poluuşkun nakloneniyezi Şor Türkçesi: *tem nakloneniye Rusça: iz'yavitelnoyenakloneniye |
| 69 | bilim dili | Azerbaycan Türkçesi: elmi dil Türkmen Türkçesi: ilmi dil Gagauz Türkçesi: bilim dili ~ bilim stili Özbek Türkçesi: ilmiytil Uygur Türkçesi: ilim tili Tat: ğıylmi tele ~ fän tele Başkurt Türkçesi: ğilmi tel ~ fänni telKmk: ilmu til Krç.-Malk.: ilmu til Nogay Türkçesi: îlmî tîlî Kazak Türkçesi: gılımıy til ~ gılımtili ~ gılımış stil Kırgız Türkçesi: ilimiy ti! Alt: bilim til Hakas Türkçesi: nauka (pîlîs) tîlî Tuva Türkçesi: ertem tili Şor Türkçesi: *piliş tili ~ nauka tili Rusça: nauçnıy yazık |
| 70 | bir sesin varyantları | bk. alofon |
| 71 | bir şeklin varyantları | bk. alomorf |
| 72 | birinci şahıs | Azerbaycan Türkçesi: birinci şäxs Türkmen Türkçesi: birinci şahs Gagauz Türkçesi: birinci üzÖzbek Türkçesi: birinçi şaxs Uygur Türkçesi: birinçi şäxs Tatar Türkçesi: berençe zat Başkurt Türkçesi: berense zatKmk: birinçi bet Krç.-Malk.: birinci bet Nogay Türkçesi: bîrînşî özlîk Kazak Türkçesi: birinşijak Kırgız Türkçesi: birinçi cak (1-cak) Alt: baştapkı t'üzün Hakas Türkçesi: pastagı sırayTuva Türkçesi: pirgi arın Şor Türkçesi: paştapkı eezi Rusça: pervoye litso |
| 73 | birinci şahıs iyelik ekleri | Azerbaycan Türkçesi: birinci şäxsin mänsubiyyät şäkilçisiTürkmen Türkçesi: birinci şahs degişlilik goşulması ~ birinci yöňkemääniň goşulması Gagauz Türkçesi:birinci üzün saabilik afiksleri Özbek Türkçesi: birinci şaxs egalik qoşimçalari Uygur Türkçesi: birinçi säxs igilik qoşumçiliri ~ (D.Uyg.) birinci säxs tävälik qoşumçiliri Tat: berençe zat tartımuşımçaları Başkurt Türkçesi: eyälek yalğawınin berense zatı Kmk: birinci betni mülk koşumçaları Krç.-Malk.: birinci betni iyelik affiksleri Nogay Türkçesi: bîrînşî özlîktîn tartım kosımşaları Kazak Türkçesi: birinşi jak täweldik jalgawi Kırgız Türkçesi: 1-caktın taandık müçösü Alt: baştapkı t'üzünnin menziner kojultaları Hakas Türkçesi: pastagı sıraydagı tartılgı formanıň hozımı Tuva Türkçesi: pirgi arınnın hamaarılga ko'jumaa Şor Türkçesi: *baştapkı eedaki tartım formanın affiksteri Rusça: affiksi prinadlejnosti pervogo litsa |
| 74 | birinci şahıs teklik | Azerbaycan Türkçesi: birinci şäxsin täk halı Türkmen Türkçesi: birinci şahsıň birligi~ birinci yönkemääniň birligi Gagauz Türkçesi: birlik sayının birinci üzü Özbek Türkçesi: birinçi şaxs birlik Uygur Türkçesi: birinçi şäxs birlik san Tatar Türkçesi: berençe zat berlek sanı Başkurt Türkçesi: berlek hanınıň berense zatı Kmk: birinçi betni teklik sanawu Krç.-Malk.:birinçi betni birlik sanı Nogay Türkçesi: bîrînşî özlîktîn bîrlîk sanı Kazak Türkçesi: jekeşe birinşijak ~ birinşi jak jekeşe Kırgız Türkçesi: cekelik sandın 1-cagı Alt:: t'aňıs toonıň baştapkı t'üzüni Hakas Türkçesi: pîr sannıň pastagı sırayı Tuva Türkçesi: pirgi arınnıň çaňgıstıňsanı Şor Türkçesi: pir sanıň paştapkı eezi Rusça: pervoye litso yedinstvennogo çisla |
| 75 | birincil ses | bk. asli ses |
| 76 | birincil uzunluk | bk. asli uzunluk |
| 77 | birleşik cümle | Azerbaycan Türkçesi: müräkkäb cümlä Türkmen Türkçesi: goşma sözlem Gagauz Türkçesi: katlıcümlä Özbek Türkçesi: qoşma gap Uygur Türkçesi: qoşma cümlä Tatar Türkçesi: quşma cömlä Başkurt Türkçesi: quşma höyläm Kmk: koşma cumla Krç.-Malk.: koş aytım Nogay Türkçesi: kabatlıyıyma Kazak Türkçesi: kurmalas söylem Kırgız Türkçesi: tataal süylöm Alt:: kolbolu ermekHakas Türkçesi: hadıl predlojeniye Tuva Türkçesi: narın tomak Şor Türkçesi: *kadıl erbek Rusça: slojnoye predlojeniye |
| 78 | birleşik ek | Azerbaycan Türkçesi: müräkkäb şäkilçi Türkmen Türkçesi: goşma affiks Gagauz Türkçesi: *birleşikafiks Özbek Türkçesi: qoşma qoşimça ~ murakkab qoşimça Uygur Türkçesi: muräkkäp qoşumçäTatar Türkçesi: qatlauli quşımça ~ quşma quşımça Başkurt Türkçesi: quşma affiks ~ quşma yalğawKmk: koşma affiks ~ koşma koşumça Krç.-Malk.: koş affiks Nogay Türkçesi: kabatlıkosımşa Kazak Türkçesi: kürdeli jurnak Kırgız Türkçesi: tataal müçö Alt:: kolbolu kojultaHakas Türkçesi: hadıl hozım Tuva Türkçesi: narın ko'jumak Şor Türkçesi: *kadıl affiks Rusça: slojnıyaffiks |
| 79 | birleşik fiil | Azerbaycan Türkçesi: müräkkäb fe'l Türkmen Türkçesi: goşma iişlik Gagauz Türkçesi: katlı işlik ~*birleşik işlik Özbek Türkçesi: qoşma fe'l Uygur Türkçesi: muräkkäp peil Tatar Türkçesi: tezmä fiğıl' ~qusma fiğıl' Başkurt Türkçesi: qusma qılım Kmk: koşma glagol ~ koşma işlik Krç.-Malk.: kuraw etim ~ koş etim ~ kuralgan etim Nogay Türkçesi: kabatlı glagol Kazak Türkçesi: kürdeli etistik Kırgız Türkçesi: tataal etiş Alt:: kolbolu glagol Hakas Türkçesi: hadıl glagolTuva Türkçesi: narın kılıg sözü Şor Türkçesi: *kadıl glagol Rusça: slojnıy glagol |
| 80 | birleşik isim | Azerbaycan Türkçesi: müräkkäb isim ~ müräkkäb ad Türkmen Türkçesi: goşma aat Gagauz Türkçesi:katlı adlık Özbek Türkçesi: qoşma όt Uygur Türkçesi: qoşma isim Tat: quşma isem Başkurt Türkçesi: quşma isem Kmk: koşma at Krç.-Malk.: kuralgan at ~ koş at Nogay Türkçesi: kabatlıat Kazak Türkçesi: kürdeli esim ~ kurdeli ataw Kırgız Türkçesi: tataal zat atooç Alt:: kolboluadalgış Hakas Türkçesi: hadıl attar Tuva Türkçesi: narın at ~ narın çüve adı Şor Türkçesi: *kadıl at ~*kadıl at sözi Rusça: slojnoye imya |
| 81 | birleşik kelime | Azerbaycan Türkçesi: müräkkäb söz Türkmen Türkçesi: goşma söz Gagauz Türkçesi: katlı lafÖzbek Türkçesi: qoşma söz Uygur Türkçesi: muräkkäp söz Tatar Türkçesi: qusma süz Başkurt Türkçesi: quşma hüz Kırık: koşma söz Krç.-Malk.: koş söz Nogay Türkçesi: kabatlı söz Kazak Türkçesi: kürdeli söz~ birikkeň söz Kırgız Türkçesi: tataal söz Alt:: kolbolu sös Hakas Türkçesi: hadıl sös Tuva Türkçesi: narın sös Şor Türkçesi: *kadıl sös Rusça: slojnoye slovo |
| 82 | birleşik zaman | Azerbaycan Türkçesi: müräkkäb zaman Türkmen Türkçesi: çılşınmlı zamaan Gagauz Türkçesi:*birleşik zaman Özbek Türkçesi: murakkab zamon Uygur Türkçesi: muräkkäp zaman Tatar Türkçesi: analitik zaman Başkurt Türkçesi: quşma zaman Kmk: *koşma zaman Krç.-Malk.: koşzaman Nogay Türkçesi: kabatlı zaman Kazak Türkçesi: aygaktı-aygaksız ötkeň şak türi Kırgız Türkçesi: tataal çak Alt:: kolbolu öy Hakas Türkçesi: hadıl tus Tuva Türkçesi: narın üye Şor Türkçesi: *kadıltem Rusça: slojnoye vremya |
| 83 | boğaz | Azerbaycan Türkçesi: boğaz Türkmen Türkçesi: bogaz Gagauz Türkçesi: buaz Özbek Türkçesi: boğiz Uygur Türkçesi: boğuzTatar Türkçesi: bugaz ~ tamaq Başkurt Türkçesi: boğaz Kmk: tamak Krç.-Malk.: bogurdak ~tamak Nogay Türkçesi: tamak Kazak Türkçesi: kömey Kırgız Türkçesi: kekirtek Alt:: tamak Hakas Türkçesi: tamah Tuva Türkçesi: poosaa Şor Türkçesi: tabak Rusça: gortan' |
| 84 | boğumlanma | Azerbaycan Türkçesi: artikulyasiya ~ mäxräc Türkmen Türkçesi: artikulyaasiyaa Gagauz Türkçesi:artikulätsiya ~ sölenti Özbek Türkçesi: artikulyatsiya Uygur Türkçesi: (B.Uyg.) artikulyatsiyä ~(D.Uyg.) täläppuz Tatar Türkçesi: artikulätsiya Başkurt Türkçesi: artikulyatsiya ~ ayteleş Kmk:artikulätsiya Krç.-Malk.: artikulätsiya Nogay Türkçesi: artikulyatsiya Kazak Türkçesi: artikulyatsiya Kırgız Türkçesi: artikulyatsiya Alt:: artikulyatsiya Hakas Türkçesi: artikulyatsiya-tapsagnın pütçetkeň ondayı Tuva Türkçesi: artikulyatsiya Şor Türkçesi: *artikulyatsiya Rusça: artikulyatsiya |
| 85 | boğumlanma noktası | Azerbaycan Türkçesi: artikulyasiya yeri ~ mäxräc yeri Türkmen Türkçesi: artikulyaasiyaanıň ornı Gagauz Türkçesi: artikulätsiya eri Özbek Türkçesi: artikulyatsiya orniUygur Türkçesi: (B.Uyg.) artikulyatsiya orni ~ (D.Uyg.) täläppuz orni Tatar Türkçesi: awazninbarhqqa kilü urını Başkurt Türkçesi: artikulyatsiya urını ~ ayteleş urını Kmk:artikulâtsiyanı yeri ~ aytılagan yeri Krç.-Malk.: tawuşnu kuralgan çeri Nogay Türkçesi: artikulyatsiya yerî (ornı) Kazak Türkçesi: artikulyatsiya ornı Kırgız Türkçesi: artikulyatsiya orduAlt:: artikulyatsiya t'eri Hakas Türkçesi: tapsagnıň pütçetkeň orını ~ artikulyatsiyaTuva Türkçesi: ünnerniň tı'ptır çeri Şor Türkçesi: *artikulyatsiya çeri ~ ünniň pudurçatkan çeri(ornı) Rusça: mesto artikulyatsii |
| 86 | bulunma hâli ~ iokatif hâli | Azerbaycan Türkçesi: yerlik hal Türkmen Türkçesi: vagt-orun düşümGag.: erlik hal Özbek Türkçesi: orin-payt kelişigi Uygur Türkçesi: orun-vaqit keliş Tatar Türkçesi: urın-waqıt kileşe Başkurt Türkçesi: urın-waqıt kileşe Kmk: yer padej ~ yer geliş Krç.-Malk.: orunlawçu boluş Nogay Türkçesi: orın kelîs Kazak Türkçesi: jatıs septik Kırgız Türkçesi: çatışcöndömösü Alt:: t'erleeçi kubultkış Hakas Türkçesi: orıngı padej ~ orıngı hubulthısTuva Türkçesi: turarınnň padeji Şor Türkçesi: çergi keliş Rusça: mestnıy padej |
| 87 | bükümlü diller | Azerbaycan Türkçesi: flektiv dillär Türkmen Türkçesi: flektiv diller Gagauz Türkçesi: fleksiyalıdillär Özbek Türkçesi: flektiva tillar Uygur Türkçesi: flektiv tillar ~ (D.Uyg.) filektiv tillar Tatar Türkçesi: flektiv tellär Başkurt Türkçesi: flektiv teldär Kmk: fleksiya tiller Krç.-Malk.: fleksiyalıtille Nogay Türkçesi: flektiv tîller Kazak Türkçesi: flektivti tilder Kırgız Türkçesi: flektivdüü tilder Alt::flektiv tilder Hakas Türkçesi: flektivnay tîller Tuva Türkçesi: flektivtig tıldar Şor Türkçesi: *flektivtiller Rusça: flektivnıye yazıki |
| 88 | büyük uyum | bk. kalınlık incelik uyumu |
| 89 | büyük ünlü uyumu | bk. kalınlık incelik uyumu |
| 90 | canlı dil | Azerbaycan Türkçesi: canlı dil Türkmen Türkçesi: caanlı dil ~ caanlı gepleşik dili Gagauz Türkçesi: diri dil~ kullanılan dil Özbek Türkçesi: tirik til Uygur Türkçesi: hazirqi til Tatar Türkçesi: tere tel Başkurt Türkçesi: yänle telKmk: saw til Krç.-Malk.: saw til ~ busagatda söleşilgen til ~ söleşilinnen tilNogay Türkçesi: yanlı tîl ~ kullanılgan til Kazak Türkçesi: tiri til Kırgız Türkçesi: tirüü til Alt:: tirü tilHakas Türkçesi: tîrîg tîl Tuva Türkçesi: tirig til Son: tirig tilRusça: jivoy yazık |