Halkbilim Terimleri Sözlüğü - XML
Halkbilim terimleri ile ilgili bilgileri burada bulabilirsiniz


IDTerimAçıklama
361insanbilimİnsanın fiziksel yapısıyla kültürel yaratısını tüm özellik ve sorunlarıyla birlikte inceleyen bilim. bk. kültürel insanbilim, toplumsal insanbilim, uygulamalı insanbilim, insanbilimsel toplumbilim, krş. budunbilim, halkbilim, halkbilgisi.
362insanbilim okuluAralarında akrabalık bağlarıyla kültürel hiçbir ilişki bulunmayan toplulukların kimi halk kültürleri arasında saptanan benzerliklerin, insanların yapısal, dirilsel ve düşünsel özdeşliğiyle uygarlık gelişim yollarının koşutluğundan geldiğini ileri süren bi
363insanbilimsel halkbilimciİnsanbilimin alanına giren konularla ilgilenen halkbilimci, bk. insanbilim.
364insanbilimsel toplumbilimİlkel toplumlarla uygar toplumların halk katmanlarının özdeksel ve tinsel kültürlerini inceleyen bilim dalı. bk. insanbilim. krş. budunbilim, halkbilim.
365insanyiyenİnsan yiyen yabanıllardan olan kimse, bk. söylen.
366iskambil bakısıİskambil açma yöntemiyle geleceği okuma işi. bk. bakı. krş. ok bakısı.
367işbilimbk. işçizim.
368işbilimsel söylenAteş, aygıt ve araç gibi işbilim alanına giren insan yaratısı nesneleri konu alan söylen türü. bk. söylen, işçizim. krş. doğa söyleni, yaşam söyleni, toplumsal söylen.
369işçizimÖzdeksel kültürü tarihsel, coğrafyasal ve toplumsal boyutları içinde inceleyen bilim dalı.
370işlevBir toplumun halkbilim olay, ürün, öğe ve değişkenleri arasındaki ilişkiler düzeninin, halkın tarihsel, toplumsal, kültürel ve ekonomi gereksinmelerine uygun bir biçimde, uyumlu ve kesintisiz olarak işlemesini sağlayan etkinlik, bk. toplum, halkbilim, hal
371işlevsel budunbilimKonusundaki olayları işlevsel açıdan inceleyen budunbilim. bk. işlevsel halkbilim, işlevsel insanbilim.
372işlevsel çözümKimi değişiklikler nedeniyle oluşan yeni halk kültürü düzeninin sayılama yöntemi yardımıyla açıklanması işlemi, bk. işlev, işlevsel okul, işlevsel tümgeler.
373işlevsel halkbilimHalkbilim olaylarıyla ürünlerinin, bağlı oldukları halk kültürü düzenindeki işlevlerini saptamak amacını güden bilim. bk. işlev, işlevsel kuram, işlevsel okul, işlevselcilik.
374işlevsel insanbilimKonusunu oluşturan olayları işlevsel açıdan inceleyen insanbilim türü. bk. işlevsel halkbilim, işlevsel budunbilim.
375işlevsel kuramHalkbilim olay ya da ürünlerinin halkın yaşam düzeni içinde, son derece uyum göstererek işleyen, belirgin ve vazgeçilmez işlevleri olduğuna ilişkin bilimsel görüş.
376işlevsel okulHalkbilim olay ve ürünlerinden her birinin, yapısında bulunduğu halk kültür düzeni içinde, belli işlevleri olduğuna inananların kurdukları bilimsel okul. bk. işlev, işlevsel kuram, işlevsel çözüm.
377işlevsel tümgelerHalkbilim olay ve ürünlerinden bir ya da birkaçında oluşan değişikliğin, bunların bağlı oldukları halk kültürü düzeninin dengesini bozarak yeni bir halk kültürü düzeni doğuracağına ilişkin görüş. bk. işlev, işlevsel okul, işlevsel çözüm.
378işlevselcilikHalkbilim olay ya da ürünlerinin, ilgili oldukları toplum düzenindeki işlevlerine göre incelenmesini öngören kuram. bk. işlev, işlevsel tümgeler. krş. doğalcılık, güççülük, koşutçuluk.
379kalıntıDeğişen tarihsel ve toplumsal etkilere karşı büyük bir direnç göstererek geçmişteki köken, olgu, özellik ve görünümleri bakımından çok az değişikliğe uğramış olan ve bulundukları toplumsal düzen içinde, düzenin işleyişine uygun mantıksal bir durum gösterm
380kalıntılar kuramıUygar bir toplumun, ilkellerde benzerleri saptanan halkbilim ürünlerini, o uygar toplumun ilkel çağlarından kalma birer kalıntı ürün olarak benimseyen insanbilim okulunun bir görüşü, bk. uygar toplum, ilkel, kalıntı, insanbilim okulu. krş. akrabalık kuram
381kalıpBirçok değişkenin bir araya gelmesinden oluşan bağımsız masal. bk. değişken.
382kalıtımsal gelenekHalkbilim ürünlerinin kuşaklardan kuşaklara aktarılışıyla oluşan gelenek, bk. gelenek, krş. toplumsal gelenek.
383kan içmeAtılgan ve güçlü insanlarla hayvanların kanlarını içerek onlara özgü özelliklerin edinileceğine ilişkin gelenek, bk. kurban, krş. kurban taşı.
384kan kardeşliğiİki arkadaşın, anlaşarak, birbirlerinin kanlarını emmek, akıtmak vb. yöntemlerle sağladıkları evrensel ve geleneksel bir kardeşlik türü. (Kan kardeşler, gerçek kardeşlerin bütün tüze ve özelliklerinden yararlanırlar.) krş. kan içme.
385kanla sağaltımHastaları kanla yıkama ya da ağrıyan organların üzerine kan sürme biçiminde yapılan halk sağaltımı.
386kansal kutyasakKötü ruh ve hayvanların etkileriyle kirlendiğine inanılan aybaşı kanı. (Doğum kanı ile eş, ilişki kurulmaması gerekli olan nesneler olarak kabul edilmekte ve bunlardan kesin bir şekilde kaçınılmaktadır.) bk. eş.
387kapalı değerDeğerleri açıkça belirtilmemiş olan halkbilim ürün ve olaylarının durumu, bk. değer. krş. toplumsal değer, törensel değer, açık değer.
388kara büyüKötülük yapma amacını güden büyü türü. (Bu büyülerin bir kısmı, dinsel ve kutsal eylemlerin karşıtı yapılarak uygulanmaktadır. Örneğin, bu büyülerde haçın, sol ayakla yere çizildiğini görmekteyiz.) bk. büyü. krş. ak büyü.
389karaciğer bakısıYeni kesilen bir hayvanın karaciğerine bakarak geleceği okuma işi. bk. bakı. krş. dölüt örtüsü bakısı.
390karşılaştırma halkbilimcisiElindeki bilgi ve belgeleri karşılaştırma yöntemine göre değerlendiren halkbilimci, bk. karşılaştırma yöntemi.

* Görseller ve İçerik tekif hakkına sahip olabilir