Halkbilim Terimleri Sözlüğü - XML
Halkbilim terimleri ile ilgili bilgileri burada bulabilirsiniz


IDTerimAçıklama
211geleneksel çevreBenzer gelenek ürünlerini taşıyan kişilerden oluşan çevre. bk. gelenek, krş. göreneksel çevre, boşinançsal çevre.
212geleneksel gerilemeTarihsel, toplumsal, kültürel, ekonomik ve daha birçok etkenler altında kalan kimi geleneklerin öz biçimleriyle olgularını yitirerek yeni bir halkbilim ürün ya da olayına dönüşmeleri biçimindeki oluşum, bk. halkbilimsel gerileme, gelenek, tapıncak. krş. g
213geleneksel katmanGeleneklerin bağlı olduğu tarihsel katman, bk. gelenek, krş. göreneksel katman, boşinançsal katman.
214geleneksel öğelerYaşlı kuşaklardan genç kuşaklara aktarılan halkbilim öğeleri, bk. öğe.
215geleneksel süreklilikTarihsel, çağdaş gelenek ya da gelenek öğeleri arasındaki bağ. bk. gelenek, öğe. krş. göreneksel süreklilik, boşinançsal süreklilik.
216geleneksel tîimgeBirçok geleneksel öğenin belirli bir amaç için bir araya gelmesinden oluşan ve olgu yönünden bütünlük gösteren halkbilim ürünü.
217geleneksel uygarlıkİçinde eski çağlarla ilgili kültür öğeleri bulunan uygarlık biçimi, bk. kültür, öğe. krş. halk kültürü.
218geleneksel yasaGeleneklerin zorlanması karşısında halk tepkisinin oluşacağına ilişkin yasa. bk. gelenek, krş. göreneksel yasa.
219gelişimsel boyutGeleneklerin kökeninde varolan gelişme gücü. bk. gelenek boyutları, krş. gelenek.
220genel gelenek boyutuGeleneklerin kökeninde varolan gelişme gücü. bk. gelenek boyutları.
221genel örnekBir kültürün tümünü içerdiği ileri sürülen dokuz konulu taslak, bk. savaş, din, bilgi, sanat, dil.
222gerçek bilmeceYapılarındaki kesimler arasında, çözümlerini güçleştirici aykırılık, yanlış görüntü, eksik ya da çok fazla ayrıntı bulunan, halkın yarattığı ya da benimsediği betimsel nitelikte olan bilmece türü. bk. bilmece, betimsel bilmece, yapay bilmece.
223gerçekçi masalDoğaüstü olaylar yerine dolandırıcılık, aldatma, hırsızlık vb. durum ve olayları işleyen masal türü. bk. öykü, öykücük, öykülü serüven, öykülü masal, öykülü saga.
224gezgin küitürÇoğu bilim adamlarınca, birçok özellikleri, en çok da yayılım gücü yönünden, halk kültüründen üstün olduğu savunulan kültüre verilen bir başka ad. bk. kültür, halk kültürü, yayılım.
225gezi bakısıBir gezi sırasında ilk görülen hayvan ya da insana bakılarak geleceği okuma işi. bk. bakı krş. insan bakısı, hayvan bakısı.
226gezici söylemPeri masallarından daha kısa olan ve değişik biçimleri yeryüzünün birbirinden çok uzak bölgelerine dağılmış bulunan dinsel nitelikteki anlatı türü. bk. söylem, değişken, krş. peri masalı.
227giysiHer türlü dış etkenlerden korunma, güzel ve çekici görünme, bağlı bulunduğu toplumsal sınıfı belirtme, yaşadığı ruhsal durumu dışa vurma, geleneklerin ve modanın etkisini yansıtma amacıyla giyilen, örtünülen, kuşanılan doğal ya da yapay nesnelerin tümü.
228gizemsel katılımKimi bilginlerce, ilkel toplumlarda algılayıcıyla algılanan nesne arasında varolduğu öngörülen özel bağ. (Örneğin bir ilkelin, baktığı bir ağaç ya da nesnede insansal özellikler görmesi oluşumu.) bk. canlandırmacılık. krş. kutgüç, atasoy, doğaya tapma, ha
229gizli halkbilimGözle görülebilme olasılığı bulunmayan halkbilim ürün ve olayları, bk. halkbilim ürünü, halkbilim olayı. krş. açık halkbilim, özdeksel halkbilim, tinsel halkbilim.
230göbek oyunuCinsel birleşme sırasında yapılan bedensel devinimleri belirtme amacını güden, yalnız kadınlarca oynanan halk oyunu türü. bk. oyun. krş. benzetimsel büyü.
231göç yayılımbk. temel yayılım.
232göksel oyunGüneş, ay ve yıldızlarla ilgili olarak yapılan oyunların tümü. bk. güneş oyunu, ay oyunu, yıldız oyunu. krş. ateş oyunu, av oyunu.
233görenekBir toplumda halkın yasaların ve yönetici kurumların etkisi altında kalmadan toplumsal, ekonomik, kültürel ve güncel sorunlarını, dinsel ve geleneksel anlayışlarına aykırı düşmeyecek bir biçimde çözümlemek amacıyla oluşturduğu ve kesinkes uyulması zorunlu
234göreneksel çevreBenzer halkbilim ürünlerini taşıyan bireylerden oluşan çevre, bk. görenek, krş. geleneksel çevre, boşinançsal çevre.
235göreneksel gerilemeTarihsel, toplumsal, kültürel, ekonomik ve daha birçok etkenler altında kalan bazı göreneklerin, öz biçimleriyle olgularını yitirerek yeni bir halkbilim ürün ya da olayına dönüşmeleri biçimindeki olgu. bk. görenek, tapıncak. krş. halkbilimsel gerileme, ge
236göreneksel katmanGöreneklerin bağlı oldukları tarihsel katman, bk. görenek, krş. geleneksel katman, boşinançsal katman.
237göreneksel süreklilikTarihsel ve çağdaş görenek ya da görenek öğeleri arasındaki bağ. bk. görenek, öğe. krş. geleneksel süreklilik, boşinançsal süreklilik.
238göreneksel yasaGöreneklerin zorlanması karşısında oluşan halk tepkisi, bk. görenek, krş. geleneksel yasa.
239görünmezlikDünya halkbiliminde saptanan, insanların şapka, yüzük, çıngırak gibi büyüsel araçlar yardımıyla görünmez duruma gelmeleri, bk. büyü.
240görüntüsel büyüBirey ya da onun bir parçasının heykelcik, resim vb. yollarla yapılan taslakları üzerinde oluşturulan her türlü eylemin, olduğu gibi bireye yansıyacağı inancının yarattığı büyü türü. bk. büyü. krş. benzetimsel büyü.

* Görseller ve İçerik tekif hakkına sahip olabilir