451 | küme masal | Arka arkaya anlatılan değişik konulu küçük masallardan oluşan anlatı birimi. (Kimi durumlarda, bu masallar dizisinin bir tek masalı oluşturduğu görülmüştür.) |
452 | lamba bakısı | Lambanın ışık ivmelerine bakarak geleceği okuma isi. bk. bakı. krş. ateş bakısı. |
453 | masal | İnsanoğlunun evren, dünya, yaşam, doğa, toplum ve kendisiyle ilgili tarihsel oluşum, düşün, istek ve izlenimlerinin az ya da çok değişikliğe uğrayarak ağızdan ağıza geçme yoluyla çağımıza ulaşan geleneksel anlatı örnekleri, bk. öykülü masal, küme masal, s |
454 | masalcık | Toplumsal ve imgesel örgelerden oluşan, sanatsal biçime yönelik küçük masal türü. bk. toplumsal örge, imgesel örge. |
455 | moda | Göreneğe bakarak daha kısa süreli olan, çabuk değişebilen, öykünme yoluyla yayılan geçici davranış, giyim ve yaşama biçimi. |
456 | muska | İnsan, hayvan, bitki, nesne ve ürünlerinin uygun düşen bir yerine asıldıkları, bağlandıkları, dikildikleri ya da konuldukları zaman onları ölüm, salgın,yersarsıntısı.subaskını, yıldırım, yangın, savaş, büyü, gözdeğmesi gibi daha birçok dokuncalardan korud |
457 | müzik | İnsanoğlunun toplumsal, dinsel, büyüsel, duyusal, düşünsel, eşeysel gereksinmelerini karşılamak için kullandığı uyaklı uyaksız, ölçülü ölçüsüz, düzenli düzensiz ses, sözlü ses, doğal ya da yapay aygıtların seslerinden oluşan evrensel kültür düzeni, bk. mü |
458 | müzikbilim | Karşılaştırma ve tarihsel yöntemler yardımıyla müzikle ilgili sorunları çözmeye çalışan bilim dalı. bk. halk müziği. |
459 | nedenli masal | Konusunu oluşturan nesnelerle olayların nedenlerini çözümlemeyi amaçlayan anlatı türü. bk. nedenli saga krş. doğa sagası. |
460 | nedenli öykünce | Hayvanların yaratılış ve yaşantılarıyla, hayvan yaratıcının özellik ve niteliklerini anlatan öykünce türü. bk. öykünce, nedenli saga. |
461 | nedenli saga | Konusuna giren nesne ya da olaylarla ilgili açıklamalarda bulunan saga türü. bk. saga. krş. doğa sagası. |
462 | nedenli söylence | Açıklayıcı nitelikte olan söylence, bk. söylence. krş. nedenli saga. |
463 | nesne bakısı | Suya atılan bir nesnenin çıkardığı ses ya da oluşturduğu dalgaların biçimine bakılarak geleceği okuma işi. bk. bakı. krş. yaprak bakısı. |
464 | nesneler masalcığı | Konusu, insanlar gibi düşünerek hareket eden nesnelerle ilgili olaylar olan masalcık türü. krş. hayvan öyküncesi, hayvan masalcığı. |
465 | ocaklı | Hastalıkları, doğaüstü yöntemlerle sağaltma gücünde olduğuna inanılan erkek ya da kadın sağaltıcı, bk. halk sağaltmanlığı. |
466 | odun bakısı | Yerdeki odun parçalarının biçim ve durumlarına bakarak geleceği çözümleme işi. bk. bakı. krş. bulut bakısı. |
467 | oedipus | Grek masallarına göre babasını öldürerek annesiyle evlenen Thebes kralı. bk. Oedipus bilmecesi. |
468 | oedipus bilmecesi | Oedipus'un, Sphinx'in sorusunu "bebek, ergin insan ve yaşlı" biçiminde doğru olarak yanıtladığı "sabahları dört, öğleleri iki, akşamları üç ayak üzerinde yürüyen nedir?" biçimindeki bilmece, bk. Oedipus. |
469 | ok | Yayla fırlatılan, ucunda sivri bir taş, demir, kemik parça bulunan avlanma ya da savaş aracı. bk. ok kurbanı. |
470 | ok bakısı | Oklara dayanarak geleceği okuma yöntemi, bk. bakı. krş. nesne bakısı. |
471 | ok kurbanı | Oku kırmak ya da yanan bir oku güneşe atmak biçiminde oluşan bir kurban sunma türü. bk. kurban, konut kurbanı, ok. |
472 | olanakçılık | Coğrafya koşullarının bölgesel halk kültürlerini etkilemelerine karşın onların kimliklerinin oluşumunda hiçbir görevlerinin olmadığına ilişkin düşünüş, bk. coğrafya okulu, halk kültürü, krş. insanbilim okulu. |
473 | olumlu büyü | Uygulama amacı bakımından, bireyin ve toplumun iyiliğine yönelik sayrılık, ölüm, kaza vb. doğal yıkımları önlemeye dönük büyü türü. bk. büyü. krş. olumsuz büyü. |
474 | olumsuz büyü | Halkın uygulandığında istenmeyen kimi sonuçlar vereceğine inandığı büyüsel eylemlerden her biri. bk. büyü. krş. olumlu büyü. |
475 | organsal büyü | Saç, tırnak, eş, göbek bağı gibi insan organları aracılığıyla yapılan kara büyü türü. bk. kara büyü. krş. görüntüsel büyü, benzerduyusal büyü. |
476 | ortak kültür kalıtı | Belirli bir kültürden türemiş olan değişik halk kültürlerindeki ürünler. |
477 | oymak | Belli bir yerde oturan dil, ağız ve kültür yönünden büyük bir türdeşlik gösteren birden çok boy ve köyden oluşan ata ruhu ya da Tanrıya inanan genellikle bir yönetici ya da kurulca yönetilen yapısında bulunan köy ve aileler arasında toplumsal, ekonomik, d |
478 | oyun | Kökeninde ve gelişiminde, tarihsel, toplumsal, ekonomik vb. etkenlerden bazılarını taşıyan, kadın erkek bir arada ya da ayrı ayrı, tek tek ya da topluca, genellikle müzik eşliğinde yapılan uyumlu vücut devinimlerinden oluşan evrensel halk kültürü ürünü. b |
479 | ödünç yayılım | bk. ikincil yayılım. |
480 | ödünçleme | Yalnız sınır boylarında oluşan iki ayrı kültür arasında halkbilim ürünü alışverişi, krş. uyum, abama, benimseyim. |