| 1171 | ortalamalar kökeni | Yatay ve düşey eksenlerin ortalamada kesiştiği bir eksenler dizgesinde başlangıç noktası. |
| 1172 | oturum kümeleri | Kişiler arası ilişki ve etkileşim süreçlerini açığa çıkarmak amacıyla bir araya getirilen ve çeşitli oturumlar boyunca aralarında özgürce görüşüp çözümlemeler yapan bireylerden oluşmuş gözlemsel küme. |
| 1173 | oy yoklaması | Tam ölçünlü gözlem araçlarıyla geniş bir evrenden yüzeysel ve dar kapsamlı konularda yığınsal görüş ya da bilgi derleme yordamı. |
| 1174 | oybirliği | Bir görüş, kanı ya da yargınının herkesçe paylaşılması, ortaklaşa benimsenmesi durumu. |
| 1175 | oylumlu çizim | Verileri üçboyutlu biçimlerle simgeleyerek dile getiren çizim. bk. çizimleme. |
| 1176 | oynanca | Eylemli gözlem koşulları yaratmak üzere bireylere çeşitli üstlenceler yükleyerek bir toplumsal kesiti yansıtan oyun metni. |
| 1177 | oyunlu yordam | Bir oyun düzeni içinde, oyuncak görünüşündeki ölçünlü sınarlardan oluşmuş gereçlerin kullanıldığı bir gözlem koşulunda tutumları ölçen çıkarımcı yordam, bk. bebek oyunlu ölçer. |
| 1178 | oyunluk | Bireycil ya da kümecil oyunda birey ya da kümenin günlük yaşam görüntülerini sergilediği, esnek gözlem öğeleriyle donatılmış eylem ye gözlem alanı. |
| 1179 | öğreti | Değer yargılı ilke ve kurallarla örülü düşünce dizgesi. |
| 1180 | Öklid önkoyutları | Öklid dizgesinde tüm kanıtsavların, çıkarımların türetilme ve kanıtlanmasında kullanılan ve dizgenin temelinde yer alan üç ana önsayıt: 1. İki noktadan ancak bir doğru geçer. 2. İki nokta arasındaki en kısa uzaklık bir doğrudur. 3. Bir doğruya dışındaki bir noktadan ancak bir koşut çizgi çizilebilir. |
| 1181 | ökseli soru | Bir soruya alınan yanıtın geçerliğini dolaylı yoldan sınayan tuzaklı soru. |
| 1182 | ölçek ayırıcılığı | Bir ölçeği oluşturan sınarların bir tutum sürekliliği üzerinde yüksek -sayıllı ya da konumlu kişileri, düşük sayıllı ya da konumlulardan ayırma özelliği. |
| 1183 | ölçek ayırımı yordamı | Tekboyutlu bir ölçeğin gereksinmelerini karşıladığı gibi eşit görünen aralıkları bulunan ve ölçümün yoğunluğunu veren ölçek geliştirme yordamı. |
| 1184 | ölçek birimlerinin eşitliği | Bir ölçeği oluşturan ardıl birimler arasında ölçüm ayrımlarını karşılaştırmaya elverecek biçimde eşit aralıkların bulunması. |
| 1185 | ölçek çözümlemesi | Yığışımlı ölçeği oluşturacak sınarları seçerken ölçektartım çizelgesine bakarak açık tutarsızlık gösteren ya da yığışımlı niteliğe uygun düşmeyen sınarların elenmesini sağlayan çözümleme. |
| 1186 | ölçek konumu | Bir ölçek sınarının ölçüm sürekliliği üzerindeki yeri ya da ölçekle ölçüye vurulan bir bireyin ölçüm boyutu içindeki konumu. |
| 1187 | ölçek oluşturma | Çeşitli sınama işlemleriyle ölçüm konusuna ilişkin olduğu saptanarak seçilen soru ya da sınarların uygun biçimde düzenlenmesiyle bir gözlem aracına ölçekleyici içbütünlük ve biçimsel özellik kazandırma. |
| 1188 | ölçek ölçümü | Ölçeğe vurulan bireyin bir ölçüm sürekliliği içindeki sayısal ya da konumsal yerini gösteren ölçüm. |
| 1189 | ölçek sayılı | Bir ölçekle ölçüye vurulan birey, nesne ya da özelliğin, ölçeğin çeşitli sınarlarına göre aldığı sayısal değer. |
| 1190 | ölçek yeterliliği | Bir ölçeği oluşturan sınarların ölçüye vurulan kişiler arasında, ölçeğin her konumu için ayrım gözetebilecek ve tüm sürekliliği kapsayarak rastlantılı etkenlerin payını en aza indirmeye elverecek bir sayısal büyüklükte olması özelliği. |
| 1191 | ölçekdeğer ayrımı | Likert ölçeğinde bir sınarın ayırt edici özelliğini saptamak üzere başvurulan değerlendirici bir örnek evren'in o sınarın en yüksek sayıl veren % 25 lik ilk kesimiyle en düşük sayıl veren %25 lik son kesiminde aldığı sayılların ağırlıklı ortalamaları arasındaki ayrım. |
| 1192 | ölçekdeğeri | Bir ölçeği oluşturan sınarlar için çeşitli yöntemlerle saptanan ve bu sınarlardan oluşmuş ölçekler uygulandığında bireylerin tutum ya da görüşlerini sayılarla gösteren değer. |
| 1193 | ölçekle ölçme | Bir ölçek ya da ölçerle ölçüye vurulan konu ya da boyut üzerinde nicel ayrımlarda bulunma. |
| 1194 | ölçekleme | Nesne ya da özellikleri nitel kesimlere ya da bölütlere ayırmakla kalmayarak sıra, eşit aralık ve oran ilişkileri içinde dile getirmek üzere başvurulan nicelleştirme yolu. |
| 1195 | ölçekleme kuralları | Ölçeklemede ölçeği oluşturacak tek tek sınarların ve bir bütün olarak ölçeğin uygunluğunu sağlamak üzere uyulması gereken, "ilgililik, ayırıcılık ve tüketicilik" gereklerinin yerine getirilmesini öngören kurallar. |
| 1196 | ölçekleme sayıltıları | Ölçekleme yordamının ya da ölçekle ölçme işleminin temelinde yatan ve örtük olarak geçerli sayılan sayıltılar a. Süreklilik, b. Tekboyutluluk ya da türdeşlik, c. Doğrusallık. |
| 1197 | ölçekleme yordamları | Tutum, görüş ve kanıları nicel ölçüye vurmak ya da nicel olarak ölçmek üzere ölçek oluşturma ve geliştirme yolları. |
| 1198 | ölçeklenebilme | Yığışımlı ölçekleme yordamının bir ölçek geliştirmek üzere öngördüğü ve ölçüm boyutunun tutarlı ve türetilebilir sınarlar içermesini gerektiren özellik. |
| 1199 | ölçeklenemez tutum alanı | Özgücü, iş doyumu, önderlik biçimi gibi altevrenlerden oluşan ve tutarlı ölçümler vermeyen karma tutum alanı. |
| 1200 | ölçektartım | Yığışımlı ölçek kurmak üzere ölçeği oluşturacak sınarları bir değerlendirici kümesine uygulayıp yapılan değerlemelere göre ayrım gözetmeyenleri eleme işleminden sonra sınarları en yandaştan en az yandaşa doğru yukardan aşağı ve soldan sağa sıralayarak yığışımlı niteliğe uygun düşüp düşmediklerini sınayan çizelge, bk. Guttman ölçeği. |