| 121 | altayit | Formülü PbTe olan, doğal kalay filizlerinde bulunan ve beyaz kristallere sahip mineral bir madde. |
| 122 | alternatif akım | bk. değişken akım |
| 123 | altgrup | d bloğundaki her bir kısa düşey kolonda bulunan geçiş elementlerine verilen isim. Her bir alt grup, ilk grup elementinin adını alır. Örnek çinko altgrubunda, çinko, kadmiyum ve cıva elementleri bulunur. |
| 124 | altı köşeli kristal sistem | a b eşit değil c ve alfa=ß=90°, gama=120° özelliğinde olan bir kristal sistemi. |
| 125 | altın lehimi | Genel olarak altın, gümüş, bakır, çinko veya pirinçten ibaret olan, kuyumcularca kullanılan bir lehim. |
| 126 | altın suyu | Bir bölüm HNO3 ve üç bölüm HCI asitlerinden oluşan, Pt, Au gibi soy metalleri çözebilen güçlü yükseltgen çözücü. (Kıral suyu da denilmektedir.) |
| 127 | altkabuk | l alt kuantum sayıları s, p, d, f harfleri ile gösterilen bir atomda temel kabuğun altındaki enerji düzeyleri. |
| 128 | alumina | AI2O3, aluminyum oksit doğada, boksit korundum gibi cevherler ya da feldspat, mika gibi minerallerle karışmış olarak bulunan özdek. (Başlıca, alüminyum üretiminde, ayrıca ateşe dayanır gereçlerin, yüze tutucuların, çeşitli kimyasal bileşiklerin yapımında |
| 129 | aluminat | Aluminyum hidroksitten oluşan suda çözünen [Al(OH)5]2-, [Al(OH)6]3- iyonları ve oksitlerin eritilmesiyle elde edilen aluminat AlO33- ve AlO2- (meta aluminat) iyonlarını içeren bileşiklerin genel adı. Doğada MAl2O4 formüllü aluminatlar yaygındır, örneğin M |
| 130 | aluminit | Formülü Al2(SO4)(OH)4.7H2O olan, yumuşak, beyaz renkli ve monoklinik kristallere sahip aluminyum minerali. |
| 131 | aluminosilikatlar | Si4+ iyonuna benzer olarak Al3+ iyonunun oksijen iyonlarının düzgün dörtlü çevresinde bulunduğu silikatlar grubu. Aluminolar yer kabuğunda en yaygın bulunan bileşiklerdir. Bu grubun esas temsilcilerinden olan mineraller ortoglaz K[AlSi3O8], albit Na[AlSi3 |
| 132 | aluminotermi | Metal ve ametallerin oksijenli bileşiklerin aluminyum metali vasıtasıyla indirgenmesine dayanan metal, ametal ve alaşımların elde edilmesi yöntemi. Yöntem ilk olarak 1859 yılında N.N.Beketov tarafından bulunarak kullanılmıştır. Bu yöntemle Al toz veya yon |
| 133 | aluminyum | Simgesi Al , atom numarası 13, atom kütlesi 26,98 g, atom yarıçapı 1,93Å, Al3+ iyon yarıçapı 0,57Å, e.n. 660 °C, k.n. 2460 °C, yoğunluğu 2,6989 g/mL ve tek kararlı izotopu (Al27), periyodik çizelgenin III A grup elementi olan, beyaz gümüş renkli, hafif, ı |
| 134 | aluminyum alaşımları | Aluminyum temel metal olduğu diğer metallerle (Cu, Mg, Zn, Mn, Ni, Fe, Ti vs.) yaptığı alaşımlar. Hafif oldukları için (yoğunluğu 2,65-2,8 g/mL) uçak, gemi, otomobil üretiminde, kimya sanayisinde ve inşaatta kullanılır. |
| 135 | aluminyum amonyum sülfat | Formülü Al(NH)4(SO4)21.2H2O, mol kütlesi 906,6, e.n. 94°C olan, suda çözünen, renksiz kristallik madde. Suyun arıtılmasında, kabartma tozlarında, yangın söndürme köpüğünde, galvanik kaplamalarda kullanılır. |
| 136 | aluminyum asetat | Formülü Al(CH3COO)3, mol kütlesi 204,1 olan, amorf beyaz toz. Isıtılınca parçalanır, suda çözünür. %5lik çözeltisi antiseptik ve terlemeyi önleyici olarak kullanılır. |
| 137 | aluminyum bromür | Formülü AlBr3.6H2O, mol kütlesi 374,8 g , e.n. 97 °C, k.n. 255 °C, yoğunluğu 3,01 g/mL olan, suda çözünen, sentezlerde açilleme katalizörü olarak kullanılan, beyazdan sarıya değişen renkte, nem çekici, kristal yapıda bir madde. |
| 138 | aluminyum florür | Formülü AlF3, mol kütlesi 84,0 g , yoğunluğu 3,1 g/mL ve kafes yapısında (a=2,029Å, alfa=58°,) olan , genellikle kriolitin( Na3Al(OH)3) %15 lik HF çözeltisinde çözünmesi veya 400-700 °Cda Al2O3 ve HFün etkisiyle elde edilen, aluminyumun eldesinde, safl |
| 139 | aluminyum hidroksit | Formülü Al(OH)3, mol kütlesi 78,0 g , yoğunluğu 2,42 g/mL olan, doğada monoklinik kristallere sahip gibsit minerali olarak bulunan , amfoter özelliğe sahip, bazlarla da tuz oluşturan beyaz toz şeklinde, suda çözünmeyen bir madde. Aluminyum hidroksitin 120 |
| 140 | aluminyum karbidi | bk. aluminyum karbür |
| 141 | aluminyum karbür | Formülü Al4C3, mol kütlesi 144,0 g olan, aluminyum ile karbonun etkileşmesinden (650-1400 °C) elde edilen, su ile etkileşerek metan gazı oluşturan sarı renkli kristal bir madde. |
| 142 | aluminyum klorür | Formülü AlCl3, mol kütlesi 133,3 g , yoğunluğu 2,44 g/mL, monoklinik kafes yapısında (a=5,91Å, b=10,24Å, c=6,16Å, ß=108°) olan, klor ve CO karışımının kaolin veya boksit ile etkileşmesinden elde edilen, susuz halde organik sentezlerde (örneğin Friedel-Cra |
| 143 | aluminyum nitrat | Formülü Al(NO3)3, mol kütlesi 213,0 g olan, aluminyum hidroksitin HNO3 çözeltisinde çözünmesi ve oluşan çözeltinin buharlaşmasıyla elde edilen, tekstil ve deri sanayisinde, uranyum özütlemesinde, petrol sanayisi için katalizör üretiminde ve nitrolamada ku |
| 144 | aluminyum oksit | Formülü Al3O3, mol kütelesi 101,96 g olan , doğada korund mineralleri olarak ve killerin yapısında bulunan ,boksit, nefelin, kaolin ve şaplardan elde edilen, alüminyum üretiminin ana maddesi ve korund aşındırıcı materyal olarak ve ayrıca adsorban ve katal |
| 145 | aluminyum pirinci | e.n. 1050 °C olan, %4-11 Aluminyum içeren bakır-aluminyum alaşımı. |
| 146 | aluminyum sülfat | Formülü Al2(SO4)3, mol kütlesi 342,1 g olan , beyaz renkli, suda çözünen, 77 °Cde bozulan kristal yapıda bir madde. Normal sıcaklıklarda Al2(SO4)3. 18H2O, 9,5 °Cden düşük sıcaklıklarda ise Al2(SO4)3.27H2O formüllü kristal yapıda dayanıklıdırlar. Alkali |
| 147 | aluminyum sülfür | Formülü Al2S3, mol kütlesi 150,1 g, e.n. 100 °C olan su ve asitlerin etkisi ile bozulan bu sebeple iyice kapatılarak muhafaza edilen, sarı renkli kristal bir madde. |
| 148 | aluminyum trietil | bk. trietil aluminyum |
| 149 | alunit | (Na, K)2SO4Al2(SO4)3 4Al(OH)3 bileşimli, yoğunluğu 2,6-2,8 g/mL ve sertliği 3,5-4 olan, %37 Al2O3 içeren ve yapıdaki K2O in yarıya kadar Na2O ile yer değiştirebildiği, Azerbaycan, Ural dağları ve Çekoslovakya'da yatakları bulunan , aluminyum üretiminde h |
| 150 | amalgam | bk. cıvalı alaşım. |