991 | üslûplaştırma | (Resim, Heykel) Doğal biçimlerin görünüş özelliklerini yitirmeden yalınlaştırılması ile örge meydana getirme. a. bk. örge. |
992 | üstbaşlık | Çatı makası üçgeninin yukarıdan iki yana inen parçalarından her biri. Ayrıca bk. çatı makası, altgergi. |
993 | üzengitaşı | (Mimarlık) Bir kemerin iki yanında ayaklar üzerine gelen ilk taşlar. Bu taşların ayaklar üzerine gelen yüzü yatay, üste gelen yüzü ise kemer içine doğru eğiktir. Yastık taşı da denir. |
994 | vaftizevi | (Mimarlık) Hıristiyanlarda yeni doğan çocukların vaftiz edildiği çember ya da çokgen tasarlı, üstü kubbeli anıtsal yapı. |
995 | vaiz kürsüsü | (Mimarlık) (Yun. ambôn= yüksek yer) Kiliselerde papazların üstüne çıkarak öğüt verdikleri taştan kürsü. Camilerimizdeki minber karşılığıdır. |
996 | vandallık | (Resim, Heykel, Mimarlık) Sanat yapıtlarını yıkımlama Roma'yı yakıp yıkan Vandalların adından alınmadır. a. bk. elgincilik |
997 | venedik okulu | (Resim) İtalyan Uyanış Çağında Venedik'te yetişmiş Tiziano, Veronese, Tintoretto gibi renkçi ressamlar ailesine verilen ad. a. bk. okul, renkçi ressam. |
998 | vernik yumağı | (Resim) Oyma baskıcıların maden plak üzerine kapatıcı vernik yaymak için kullandıkları bez yumak. a. bk. mürekkep yumağı. |
999 | vihara | (Mimarlık) Hindistan'da Budacı manastırı. a. bk. pagod, ştupa. |
1000 | vişneçürüğü | (Resim) Kırmız böceğinin mürekkebi ile yapılmış koyu gül rengi. |
1001 | yağ hokkası | (Resim) Ressamların içine inceltici koydukları kap. |
1002 | yağlıboya | (Resim) Boya tozlarının, balmumlu keten ya da haşhaş yağı ile karıştırılmasıyla yapılan ve resimde kullanılan boya. a. bk. suluboya, kapatıcı boya, kazein boya, tutkallı boya, mumluboya. |
1003 | yağlıboya resim | (Resim) Yağlıboya ile yapılmış resim. a. bk. tablo. |
1004 | yakma resim | (Resim) Ağaç üzerine kızgın demirle yapılan resim. |
1005 | yalama resim | (Resim) Fırça izlerini belli etmeden yapılan resim. |
1006 | yalancı kemer | bk. körkemer. |
1007 | yalancı mermer | (Mimarlık) Alçı, mermer tozu ve tutkal karışımından yapılan mermer görünüşlü taş. |
1008 | yalın sütunlu | (Mimarlık) (Yun peri = çevre pteron = kanat, sütunlu) Çevresinde tek sıra sütun bulunan Yunan tapınağı. |
1009 | yan görünüş | (Resim) İnsan yüzünün yandan görünüşü. |
1010 | yan sahın | (Mimarlık) Orta sahından ayaklı ya da sütunlu kemerlerle ayrılan ve orta sahının her iki yanında yer alan sahınların her biri. a. bk. sahın, ortasahın. |
1011 | yan yapı | Anayapı ile ilgili, fakat girişi ayrı olan ek bölümlerden her biri. |
1012 | yapı | (Mimarlık) Genel olarak dülger ve duvarcıların birlikte yaptıkları örek. |
1013 | yapı taslağı | (Mimarlık) Bir yapının tasarımı ile ilgili mimar çizimi. |
1014 | yapıgiyimi | (Resim, Süsleme) Duvarlara süsleme amacı ile yapılan resim ve çini gibi işlere verilen genel ad, duvar resmi, duvar kaplaması. |
1015 | yapıştırma resim | (Mimarlık, Resim) Renkli kâğıt ya da başka gereçleri parçalar halinde bir yüzeye yapıştırarak yapılan resim. |
1016 | yapmacık | (Resim, Heykel) Resim ve heykel sanatlarında içtenlikten uzak, yapmacıklı çalışma. |
1017 | yapmacıkçı | (Resim, Heykel) Yalınlıktan yoksun, aldatıcı, gereksiz süslü işler yapan sanatçı. a. bk. yapmacıkçılık. |
1018 | yapmacıkçılık | (Resim, Heykel) Uyanış Çağı ile barok arasındaki ara üslûp. Abartmalı boylu, yapmacık devimli, havada uçar gibi duran betilerin kullanıldığı resim, heykel anlayışı. Örn. Pontorino, Bronzino, Parmigianino, El Greco ve Tintoretto gibi sanatçıların yapıtlarındaki abartılı üslûp anlayışı. a. bk. barok. |
1019 | yapmacıklı | (Resim, Heykel) Kötü, yaratmadan uzak, gösterişe önem verilerek yapılmış (resim, heykel). a. bk. yapmacıkçılık, yapmacıkçı. |
1020 | yarım kârgir | (Mimarlık) Ağaç çatmaların arası harç, taş ve tuğla parçaları ile doldurularak kurulmuş yapı. a. bk. kârgir. |