871 | öncü | (T.K.O.):Anadolu'da oyunları düzenleyene verilen ad. |
872 | öncü oyun | Geleneksel tiyatrodan ayrılan, kuruluş ve anlatım yönünden yenilikler getirmek isteyen oyun. |
873 | öncü tiyatro | Herhangi bir akımda ya da dönemde birtakım yenilikler getiren tiyatro. Öncü oyunlar sunan, onları yaygınlaştırmağa çalışan tiyatro. |
874 | öndeyiş | Oyundan önceki bölüm. Antik tiyatro döneminde Euripides'in, tra- gedya'ya Plautus'un da komedyaya getirdikleri söz. Oyuna konu olan olaydan önce geçenleri özetler. Modern tiyatroda oyunun anlamı üzerinde bilgi verir. |
875 | önoyun | Bir oyunun bütününe bağlı, ama oyunu aydınlatıcı nitelikte, sözsüz ya da sözlü olarak oynanan ön bölüm. |
876 | önörgü | 1. Konunun ana çizgisi. 2. Tulûata dayanan tiyatroda senaryo. |
877 | önperde | Sahneyi seyircilerden ayıran büyük tiyatro perdesi. |
878 | önsahne | Sahne çevresinin dışına ya da perde önüne çıkan sahnenin ön bölümü. |
879 | önsahne lambaları | Seyirci salonundan sahneye yönelen ışıklama düzeni. |
880 | önyüz | Sahnenin seyirciye açılan yanı, cephe. |
881 | örgü | 1. Oyun dokusu, işlenişi, çatısı. 2. Konunun ana çizgisi. 3. Tulûata dayanan tiyatroda senaryo. |
882 | örtmecilik | Kişilerin bir duyguyu olduğu gibi değil de, dolambaçlı, üstü örtülü olarak belirtme durumu. |
883 | örtülü ses | Tını yönünden bir sesin duru olması. |
884 | öterli ses | Tını yönünden bir sesin zengin olması. |
885 | öykücü | (Lat. Praecurrer - Anlatan) Ortaçağda oyun sırasında konuyu az da olsa anlatan, başta, sonda ya da ortadaki özetlemeler, yorumlarla oyunun ayrı bölümlerini birbirine bağlayan oyuncuya verilen ad. Modern tiyatroda bu öykücüler çok kullanılır. Örn. Thorten Wilder: Our Town (-Bizim Şehir). |
886 | öyküleme | Oyundaki kişilerden birinin oyunun konusunu anlatmasından başta, sonda, kimi kez de, ortada, oynanmakta olan bölümleri özetlemeğe ve yorumlamağa başlamasından ortaya çıkan anlatım çeşidi. |
887 | özdeşleme | 1. Oyuncunun canlandırdığı oyun kişisiyle kendini bir duyması. 2. Seyircinin sahnedeki oyunculardan biriyle, çoğu zaman kahramanla bir tutup onun başına gelenleri gerçekten yaşıyormuş duygusuna kapılması yanılsamaya (illüzyona) dayanan tiyatronun baş ereğidir. |
888 | özdeyiş | Özlü söz. |
889 | özel tiyatro | Resmî kişiliği olmayan, özel sermaye ile kurulmuş tiyatro topluluğu. |
890 | özenci | Hevesli, amatör (bk. amatör.) |
891 | özenci oyuncu | Meslekten olmayan, çoğu kez para karşılığında olmadan, sırf hevesinden ötürü oynayan kimse. Kişisel beğenisi için oynayan. Acemi, toy kişi. (bk. amatör oyuncu) |
892 | özenci tiyatro | Para karşılığında olmaksızın oynanan tiyatro meslekten oyuncu olmayan, istekli, hevesli kişilerin kurduğu tiyatro topluluğu. |
893 | p.s. | İngilizcede "Prompt side" teriminin kısaltılmışıdır. Sahnenin fıslaycısı (suflör) yanını gösterir. Seyirciye göre sahnenin solu. |
894 | pabuç sektirmek | (Ort. O.): Kavuklu'nun zor olan bir gösterisi pabucu düşürmeden sektirmek. |
895 | palanga | (Ort. O.): Oyun alanı. (bk. orta.) |
896 | palavracı asker | Lat. Miles Gloriosus (Plautus): Latin komedyasının durmadan böbürlenen, yüksekten atan, farfara, o oranda da korkak bir asker tipi. Hemen herkesten dayak yer. Latin komedyasından sonra çeşitli komedya türlerinde bambaşka adlarla sık sık karşımıza çıkar: Commedia dell'Arte türünün Kukuruku, Kapitano, gibi tipleri (bk. kukuruku, kapitano, kikirrus.) |
897 | palyata komedyası | Yunan Mantosu anlamındaki "Pallium" sözcüğünden gelen bu terim, Roma tiyatrosunda Yunan giysi, töre ve konularından etkin bir akımın, adıdır, olaylar hep Yunanistan'da geçer. (Örn. Plautus komedyaları) (bk. fabula.) |
898 | panayır tiyatrosu | Panayırlarda, oraya gelenleri eğlendirmek üzere kurulan, kaba çizgili, bazen açık saçık güldürüler oynayan topluluk. |
899 | panç ile cudi | İngilizlerin geleneksel kukla oyunu. Panç (Pulçinella'nın etkisi) çirkin bir kamburdur, kocaman bir burnu ve göbeği vardır. Cudi de onun karısıdır. Günlük konuları ele alıp yeren, taşlayan bir halk kuklasıdır. |
900 | pandomima | Tanzimat ve Meşrutiyet dönemi tiyatrolarında oyunlar arasında oynanan sözsüz oyun. |