6031 | Yumuşakçalar Bilimi | (karşılık: Malakoloji), (Yun. malakos=yumuşak, Yun.logos=bilim): Zoolojinin, yumuşakçalar ile uğraşan bir dalı. |
6032 | yumuşakçamsılar | (Molluscoidea), (Lat. molluscus=yumuşakça, Yun. eidos = biçim): Çokgözeli hayvanlardan birincil-ağızlılar (Protostomia) filumunun bir dalı. Vücutları boru, evcik ya da iki parçalı bir kabukla çevrilidir. Ön uçlarında bir dokunaç çelengi taşırlar. Gelişmelerinde başkalaşma vardır. Yosunhayvanları (Bryozoa) ve kolsu-ayaklılar (Brachiopoda) olmak üzere 2 büyük sınıfı. vardır. |
6033 | Yunanistan kaplumbağası | (Testudo graeca): Kaplumbağalar (Testudinata) takımının karakaplumbağasıgiller (Testudinidae) familyasından bir sürüngen türü. Uzunluğu 25 cm. Balkanlar ve Ön Asyada yaşar. |
6034 | yunus balığı | (Delphinus delphis) Balinalar (Cetacea) takımının yunus-balığıgiller (Delphinidae) familyasından bir memeli türü. Uzunluğu 2 m. Sırtı kara, karnı beyazdır. Yanları çizgilidir. Bütün denizlerde yaşar ve sürüler meydana getirir. |
6035 | yunusbalığıgiller | (Delphinidae), (Lat. delphinus = yunus balığı) Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfının balinalar (Cetacea) takımının dişli-balinalar (Odontoceti) alt-takımına giren bir familyası. Ağızları azçok bir gaga biçiminde uzamıştır. Dişleri küçük ve koni biçiminde olur. Balık yerler. Bütün denizlere yayılmışlardır. Yunus balığı (Delphinus delphis), kara balina (Globicephala melaena), domuz balığı (Phocaena phocaena) iyi bilinen türleridir. |
6036 | yutak | (karşılık.farinks): Ağız boşluğu ile yemek borusu arasında uzanan kısa,kaslı bir kanal. |
6037 | yutar-göze | (karşılık.fagosit), (Yun.phagein=yemek, Yun.kytos=boşluk): Zararlı maddeleri ve boşaltım maddeleri yutan herhangi bir göze fagositoz yapan herhangi bir akkan gözesi. |
6038 | yutma | (karşılık: ingesyon): Besin maddesinin yutak ve yemek borusu yolu ile ağızdan mideye geçmesi. |
6039 | yuvarlak pencere | (fenestra rotunda), (Lat. fenestra = pencere, Lât.rotundus = yuvarlak): Orta-kulakla salyangozu birbirine bağlayan ve bir zarla örtülü olan yuvarlak delik. |
6040 | yuvarlak-ağızlılar | (Cyclostomata), (Yun. kyklos = yuvarlak, Yun.stoma = ağız): Çokgözeli hayvanlardan omurgalılar (Vertebrata) dalının birinci sınıfı. Çok ilkel yapılıdırlar. Vücutları uzun ve yılan biçimindedir. Gerçek çenenin yerinde geniş bir emici ağız bulunur. İskeletleri kemikleşmemiştir. Sırt ipliği bütün hayatları boyunca kalır. Bir tek burun dekilleri vardır. Beyinleri küçük ve kafataslarının ard tarafı zar halindedir.Taş-emengiller (Petromyzontidae) familyası vardır. |
6041 | yuvarlak-kurtlar | (Aschelminthes, anlamdaş, Nemathelminthes), (Yun. helmins=kurt, nematos=iplik): Çokgözeli hayvanlardan birincil-ağızlılar (Protostomia) filumunun ilkel-kurtlar (Scolecida) dalının bir sınıfı. Kirpiksiz bir deri ile örtülü olan vücutları bölmesiz bir silindir biçimindedir. Anüsleri meydana gelmemiştir. Vücutlarındaki göze sayısı sabit ve belirli olduğu için yenilenme (regenerasyon) yetenekleri yoktur. Daima eşeyli çoğalırlar. Başlakaşmayada rastlanır. Nematodlar (Nematos) ve rotatorlar (Rotatoria) iki önemli takımıdır. |
6042 | yuvarlak-yüzgeçligiller | (Cyclopteridae), (Yun. kyklos=yuvarlak, Yun.pteryx = kanat) Omurgalı hayvanlardan balıklar (Pisces) sınıfının kemikli-balıklar (Teleostei) takımının dikenliyüzgeçliler (Acanthopterygii) alt-takımına giren bir familyası. Karın yüzgeçleri birleşerek bir emme safihasına değişmiştir. Atlantik ve Pasifik Okyanusları ve Kutup denizlerinde yaşarlar. Deniz tavşanı (Cyclopterus lumpus) iyi bilinen türüdür (bk.) |
6043 | yuvarlakpullular | (Cycloganoidea) (Yun. kykos = yuvarlak,Yun. ganos = parlaklık, Yun.eidos = biçim) Omurgalı hayvanlardan balıklar (Pisces) sınıfının tükel-ağızlılar (Teleostomi)alt-sınıfına giren bir takımı. İskeletleri kemikleşmiştir. Vücutları sikloyid pullarla örtülüdür. Kuyruk yüzgeçleri heteroserktir. Yapı bakımından kemikli balıklara çok yaklaşmışlardır. Yaşıyan tek türü kel turna balığı (Amiatus calvus) olup kel-turna-balığıgiller (Amiidae) familyasına girer. |
6044 | yürek | Ritmik kasılmalariyle kanın dolaşımını sağlayan ve devam ettiren ve değişik sayıda odacıklara ayrılmış ya da tüp biçiminde olan içi boş bir kas organı |
6045 | yürek kası | (karşılık. miyokard, anlamdaş. kalb kası), (Yun. mys = kas, Yun. kardia = yürek): Çizgili olmakla beraber istemsiz hareket eden, yapı özellikleri gösteren ve yüreğin ana duvarlarını meydana getiren bir tip kas. |
6046 | yürek midyesi | (anlamdaş. kalb midyesi, Cardium) : Yassı solungaçlılar (Lamellibranchiata) sınıfından bir yumuşakça cinsi. Kabuk parçaları yürek biçiminde olup eşit yapılıdır. Dış yüzeyinde dikenlerle kaplı eğeler uzanır. |
6047 | yürüme bacakları | Eklembacaklı hayvanlarda göğüs bölgesinde bulunan ve yürümeye yarayan bacaklar. |
6048 | yüzgeç | Çoğunluk balıklarda bulunan, yüzgeç ışınları ya da iskeletden yapılmış yapılarla desteklenen deri katlanmaları. |
6049 | yüzgeç ışını | Yüzgeçleri destekleyen boynuzsal iplikler. |
6050 | yüzgeç-ayaklılar | (Pinnipedia), (Lat. pinna-tüy, Lat. pes=ayak): Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia)sınıfının etçiller (Carnivora) takımının bir alt-takımı. Suda yaşarlar. Vücut yapıları bir mekiğe benzer. Tırnakları körelmiştir. Kuyrukları kısa ve koni biçimindedir. Kulakları çok küçüktür ve istedikleri zaman kulak deliklerini kapatabilirler. Derilerinin altında kalın bir yağ katı vardır. Deniz hayvanları ve deniz bitkileri yerler. Fokgiller (Phocidae), iri-ku laklıgiller (Otariidae), morsgiller (Odobenidae)olmak üzere 3 familyası vardır(bk.). |
6051 | yüzme bacakları | Eklembacaklı hayvanlarda karın bölgesinde bulunan ve yüzmeye yarayan bacaklar. |
6052 | yüzme kesesi | Bazı balıklarda bulunan içi hava dolu bir kese. |
6053 | yüzücü keseli | (Chironectes minimus) Keseliler (Marsupialia) takımının keseli-sıçangiller (Didelphyidae) familyasından bir memeli türü. Uzunluğu 30 cm. Keseli hayvanlar arasında su hayatına uymuş olan tek türdür. Üzeri kara-beyaz tüylüdür. Orta ve Güney Amerikada yaşar. |
6054 | Zameis gemonensis | bk. ok yılanı |
6055 | Zameis mucosus | bk. keme yılanı |
6056 | Zapus hudsonius | bk. sıçrıyan sıçan |
6057 | zar boşluk | (karşılık: zar labirent), (Lat. labyrinthus = dehliz, boşluk),: İç-kulakta, iç-sıvı ile dolu olan bir takım kese ve kanallardan yapılmış bulunan bir boşluk olup kemik boşluk içine yerleşmiştir. |
6058 | zar labirent | bk. zar boşluk |
6059 | zargana | (Belone acus) Kemikli-balıklar (Teleostei) takımının uskumrumsugiller (Scombresocidae) familyasından bir balık türü. Uzunluğu 1 m kadardır. Sürüler halinde yaşar. Birkaç türü vardır. Bütün denizlere yayılmıştır. |
6060 | zarkanatlılar | (anlamdaş. arılar ve karıncalar Hymenoptera), (Yun. hymen = zar, Yun. pteryx = kanat): Eklembacaklı hayvanlardan gerçek-eklembacaklılar (Euarthropoda) alt-dalının böcekler (İnsecta) sınıfının kanatlılar (Pterygota) alt-sınıfına giren bir takımı. Vücut bölgeleri belirli olarak ayrılmıştır. Ağız parçaları ısırıcı ve emici tiptedir. Kanatları zar gibi saydam ve az damarlıdır. Gelişmelerinde tüm-başkalaşma vardır. Sıcak severler. Gündüz böcekleridir. Badem arısı (Cimbex quadrimaculatus), bal arısı (Apis mellifica), eşek arısı (Vespa crabro), incir eşek arısı (Blastophaga psenes), toprak yaban arısı (Bombus terrestris), buğday karıncası (Messor semirufus), kırmızı orman karıncası (Formica rufa) iyi bilinen türleridir. |