1921 | denize çıkışı olmayan ülkeler | Denize çıkışının olmadığı ya da sınırlı olduğu için dünya ticaret yollarından uzakta bulunan ve yüksek taşıma maliyetleri yüzünden sosyo-iktisadi kalkınmalarını gerçekleştiremeyen ülkeler. |
1922 | denizüstü gümrük işlemleri | bk. supalan |
1923 | denk bütçe | Bütçenin gelirleri ile giderlerinin eşit olması. krş. bütçe açığı, bütçe fazlası |
1924 | denk bütçe çarpanı | bk. denk bütçe çoğaltanı |
1925 | denk bütçe çoğaltanı | Gelir harcama modelinde, hükümet harcamalarının vergilerle karşılandığı varsayımı altında reel gayrisafî yurtiçi hasılada oluşacak değişmenin büyüklüğünü belirleyen katsayı. |
1926 | denkleştirici işlemler | 1. Ödemeler bilançosunun çizgi üstü kalemlerini denkleştirmek amacıyla yapılan işlemler. krş. resmi rezervler hesabı, çizgi üstü işlemler 2. Yatırım-tasarruf eşitliğini kurma amacına yönelik kısa veya uzun vadeli krediler. |
1927 | denkleştirici kalemler | bk. denkleştirici işlemler |
1928 | denkleştirme politikaları | Sabit kur sisteminde ödemeler bilançosunun çizgi üstü işlemlerinde ortaya çıkan bir açık veya fazlanın giderilmesi için hükümetce uygulanan harcama değiştirici ve harcama kaydırıcı politikalar. krş. harcama kaydırıcı politikalar, harcama değiştirici polit |
1929 | depasman | bk. kredili hesap |
1930 | depo | bk. yardımcı bellek |
1931 | depo belgesi | Sahibi tarafından bir depo kuruluşuna emanet edilen, belli bir tutardaki taşınır değere sahiplik hakkı veren, dolaşım yeteneği olan belgeler. krş. sponsorlu depo belgesi, sponsorsuz depo belgesi |
1932 | depo edilen menkul kıymet sertifikaları | bk. depo belgesi |
1933 | depo hesabı | Dışalımcı ile dışsatımcının birbirlerine karşılıklı akreditif açmaları durumunda dışsatımcının bankasında oluşan hesap. krş. karşılıklı akreditif |
1934 | depo sertifikası | bk. depo belgesi |
1935 | depodan depoya koşulu | Sigortaya konu olan bir malın ilk depodan en son varacağı depoya kadar taşınmasında sigorta hükümlerinin geçerli olacağını gösteren sigorta poliçesindeki bağlayıcı özel koşul. |
1936 | depodan depoya şartı | bk. depodan depoya koşulu |
1937 | depolama | Malın tüketici veya bir başka üreticiye ulaşmasına kadar üretici firmada bulundurulması, depoya yerleştirilmesi ve korunması süreci. |
1938 | depresyon | bk. çöküntü |
1939 | DEQ | Denizyolu taşımacılığında malın dışsatımcı tarafından dışalımcıya adı belirtilen varış limanında gümrük vergileri ödenmiş olarak yapılan teslim biçimi ve buna dayalı fiyat. krş. FOQ |
1940 | derebeyi | Ortaçağda derebeylik sisteminde üzerinde yaşayan insanlarla birlikte toprağın sahibi olan, şatolarda oturan, silahlı askerler besleyen asilzade. krş. derebeylik |
1941 | derebeylik | Üzerinde yaşayanlarla birlikte toprakların derebeyine ait olduğu, elde edilen ürünün bir kısmının kendisine verildiği, buna karşılık onun da toprağı üzerinde yaşayan insanların güvenliğini sağladığı ortaçağdaki toprak düzeni. krş. derebeyi |
1942 | derecelendirme | Şirketlerin, taşınır değerlerinin ticari riskine, ülkelerin de siyasi risklerine göre güvenilirliğinin derecelendirme kuruluşları tarafından belirlenip sıralanması. |
1943 | derecelendirme kuruluşu | Şirketlerin, taşınır değerlerin ödenmeme (ticari) riskine göre ülkelerin de siyasi risklere göre güvenilirliğini belirleyip sıralayarak piyasaya bilgi sağlayan şirketler. krş. siyasi risk |
1944 | deregülasyon | bk. kuralsızlaştırma |
1945 | dersaadet tahvilat borsası | Osmanlı İmparatorluğunda, devlet tahvilleri, Düyun-u Umumiye senetleri İstanbul, Selanik, Beyrut'ta kurulu yabancı şirketlerin taşınır değerleri ile Panama ve Süveyş Kanalı tahvillerinin alınıp satıldığı, Fransız borsa sistemi örnek alınarak 1866 yılında |
1946 | DES | Denizyolu taşımacılığında malın dışsatımcı tarafından dışalımcıya adı belirtilen varış limanında gemi bordasında, gümrük vergileri ödenmemiş olarak yapılan teslim biçimi. |
1947 | desantralizasyon | bk. yerelleştirme |
1948 | DESİYAB | bk. Devlet Sanayi ve İşçi Yatırım Bankası |
1949 | destek düzeyi | Borsada, belli bir süre içinde fiyatlardaki aşağı doğru düşme eğiliminin yoğun alımlarla durdurulduğu fiyat düzeyi. |
1950 | destek grevi | bk. dayanışmacı işbırakımı |